Aardgasvrij wonen is alleen mogelijk als we de bestaande woningen veel beter isoleren. Daarom moeten gemeenten kiezen voor een effectieve lokale energiebesparingsaanpak. HIER klimaatbureau en KAW hebben op basis van de ervaringen van drie koplopers in de lokale energiebesparingsaanpak van gemeenten en lokale energie initiatieven de belangrijkste knelpunten in kaart gebracht en aangegeven wat er nodig is voor een succesvolle aanpak.
Sible Schöne, directeur van HIER klimaatbureau: “De energiebesparingsaanpak kenmerkt zich door een enorm gebrek aan continuïteit. Elke paar jaar komt er een nieuwe landelijke aanpak: Blok voor Blok, Meer met Minder, Lokale Energieloketten en tijdelijke subsidieregelingen. En ook bij gemeenten is het vaak vallen en opstaan. Dat werkt niet. Een effectieve aanpak vraagt een lange adem. Bewoners nemen meestal maar één maatregel per keer. Een goede lokale aanpak kan ervoor zorgen dat woningen stap voor stap geschikt worden gemaakt voor aardgasvrij wonen”.
Bewonersvertrouwen groot probleem
Een van de belangrijkste problemen is het behoud van het vertrouwen van de bewoner. Bewoners vertrouwen een voorlichtende partij, maar weten vervolgens niet bij welk bedrijf ze met vertrouwen een offerte kunnen aanvragen. Goede afspraken met bedrijven of een ranking kunnen dit probleem verhelpen. Een ander belangrijk probleem is dat voorlichtende partijen geen zicht hebben op de maatregelen die bewoners daadwerkelijk nemen. Daardoor kunnen tevreden bewoners niet worden ingezet om hun buren te overtuigen, terwijl een dergelijke burenaanpak in de praktijk het meest succesvol is. Goede afspraken met het bedrijfsleven over de begeleiding van de klant door het hele traject van aankoop kunnen ook dit probleem verhelpen.
De aanbevelingen zijn mede gebaseerd op onderzoek van Wageningen Universiteit naar de effectiviteit van de bewonersgerichte aanpakken van de drie koplopers Buurkracht, Hoom en KAW (Slim Wonen, Reimarkt). Het onderzoek laat zien dat bewoners het verbouwen en verduurzamen van de woning als een emotioneel proces ervaren. Waarden zoals logica en onafhankelijkheid spelen vaak een ondergeschikte rol. Het belangrijkste resultaat van het onderzoek is dat woningeigenaren op zoek zijn naar een betrouwbare partner die in hun beste belang zal handelen. Bewoners vinden het belangrijk om te kunnen vertrouwen in de kwaliteit, geloofwaardigheid en betrokkenheid van de organisatie, de expertise en producten.
Langlopende aanpak
Sible Schöne: “Al deze problemen zijn oplosbaar als gemeenten bereid zijn te investeren in een langlopende professionele aanpak. We hebben bij zonne-energie en wind op zee gezien wat er mogelijk is als we kiezen voor een structurele aanpak. Dan gaat het na een paar jaar echt lopen. Dat kan ook bij isolatiemaatregelen. Vanuit HIER opgewekt zien we kansen voor de rol die lokale energie initiatieven hierin kunnen spelen, juist omdat vertrouwen voor bewoners zo belangrijk is.”
Download: Naar een effectieve lokale Energiebesparingsaanpak
