De verkoop van warmtepompen in 14 Europese landen daalde in 2023 in totaal met ongeveer 5% ten opzichte van 2022, van 2,77 miljoen naar 2,64 miljoen. Dit is een omkering van de trend van de afgelopen tien jaar, waarin de gecombineerde verkoop jaarlijks steeg. De vertraging dwingt fabrikanten nu al om banen te schrappen of te schrappen – de tot nu toe aangekondigde veranderingen zullen gevolgen hebben voor bijna 3.000 werknemers. Dat meldt de EPHA, de European Heat Pump Association.
Frankrijk, Italië, Zweden, Finland, Polen, Denemarken, Oostenrijk en Zwitserland zagen alle de verkoop van warmtepompen vorig jaar dalen. Hoewel de verkoop steeg in Portugal, België, Noorwegen, Nederland, Spanje en Duitsland, was dit niet genoeg om de algehele daling te compenseren. Sterker nog, zelfs in veel landen die over de hele linie groeiden, daalde de kwartaalverkoop tegen het einde van 2023. Marktanalisten verwachten dat deze neerwaartse trend zich tot ver in 2024 zal voortzetten.
Recente cijfers uit het VK, die nog niet zijn opgenomen in de grafieken of algemene berekeningen, laten vorig jaar een nationale omzetgroei van 4% zien.
Europees uitstel
De dalende verkoopcijfers komen doordat het EU-actieplan voor warmtepompen, dat begin 2024 zou worden gepubliceerd om de sector te ondersteunen, door de Europese Commissie wordt uitgesteld tot ‘een nader te bepalen tijdstip’. In de tussentijd zorgen hoge rentetarieven en veranderende nationale beleidsmaatregelen voor onrust bij investeerders en consumenten. Regeringen verhoogden de steun voor mensen die in warmtepompen investeren in 2022 na de energiecrisis die werd veroorzaakt door de Russische invasie in Oekraïne. In 2023 werd veel van die steun beperkt of afgeschaft. Dit was bijvoorbeeld het geval in Italië, waar de verkoop tussen 2022 en 2023 het sterkst daalde.
De vertraging in de verkoop van warmtepompen brengt de klimaat- en energiedoelstellingen van de EU in gevaar. Dit omvat de 2030-doelstelling van 49% hernieuwbare energie in verwarming en de 60 miljoen warmtepompen om te voldoen aan REPowerEU.
Thomas Nowak, secretaris-generaal van de European Heat Pump Association zei:
“De warmtepompsector staat voor stormachtig weer en heeft alle hens aan dek nodig. Bedrijven hebben geïnvesteerd in training en productiecapaciteit en consumenten doen mee. Wat nu van vitaal belang is, is een kompas in de vorm van het EU-actieplan voor warmtepompen en de daaropvolgende nationale plannen. Deze zullen het tij keren.”
“Als Europa het serieus meent met het ondersteunen van netto-nul industrieën, het koolstofvrij maken en het bereiken van een grotere energieonafhankelijkheid, kan het zich geen uitstel veroorloven. Een goed actieplan laat de kiezers zien dat de EU-beleidsmakers achter hen staan. Hoe langer we wachten, hoe moeilijker het wordt om verwarming en koeling koolstofvrij te maken,” voegde Nowak toe.
Dalende gasprijs
De belastingen en heffingen op energie moeten worden aangepakt om de elektriciteitsprijs voor eindgebruikers te verlagen. In 2022 waren de gasprijzen hoog, waardoor elektrische warmtepompen een financieel interessantere investering waren. Nu de prijs van fossiel gas daalt en elektriciteit vaak belast wordt, zijn de elektriciteitsprijzen soms wel vier keer zo hoog als die van gas.
Stabiele beleidsondersteuning en ervoor zorgen dat elektriciteit ongeveer twee keer zo duur is als gas – bijvoorbeeld door een koolstofprijs en belastingvoordelen – zijn cruciaal om “de kosten van warmtepompen” om te zetten in een investering die continue besparingen op verwarming mogelijk maakt. Dit zal de vraag van eindgebruikers stimuleren en meer warmtepompen opleveren om de verwarmings- en koelingssector koolstofvrij te maken en een grotere energieonafhankelijkheid van de EU te ondersteunen.
De snelle publicatie van het EU-actieplan voor warmtepompen – zoals gevraagd door meer dan 60 CEO’s en een brede groep verenigingen in brieven aan Commissievoorzitter von der Leyen – is de essentiële eerste stap.
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
