Vanaf nu gaan de Haringvlietsluizen regelmatig op een kier. Daardoor herstelt na precies 47 jaar de verbinding van de grote Europese rivieren Rijn en Maas met de Noordzee. Dit is een belangrijke stap voor de natuur en het herstel van een dynamische delta met internationale impact.
Zes natuurorganisaties hebben de handen ineen geslagen om de opening van de Haringvlietsluizen aan te grijpen voor het herstel van de unieke deltanatuur die het Haringvliet ooit rijk was. Dankzij een financiële impuls uit het Droomfonds van de Nationale Postcode Loterij hebben ze mens en natuur voorbereid op de terugkeer van dynamiek; met rust- en broedplekken voor vissen en vogels, en volop mogelijkheden voor mensen om van de unieke Haringvlietnatuur te genieten.
Historisch moment met internationale impact
Het openen van de Haringvlietsluizen is een historisch moment; een cruciale stap in het herstel van de natuurlijke dynamiek tussen zee en rivier. Essentieel voor het overleven van trekvissen zoals de zalm en de steur, want door de verbinding met zee kunnen ze hun oude paaigronden stroomopwaarts de rivier weer bereiken. Al jarenlang is er door onze buurlanden fors geïnvesteerd in het verbeteren van de leefomgeving van zeldzaam geworden trekvissen. Nu de ‘toegangspoort’ weer regelmatig opengaat, kunnen vissen als de haring, elft en fint daar van profiteren. De delta wordt vanaf nu weer gevoed met de dynamiek en het leven van de zee en daar profiteren niet alleen zeldzame vissen, maar ook trekvogels van.
Marc van den Tweel, directeur Natuurmonumenten: ‘Natuurliefhebbers hebben lang uitgezien naar deze dag. Vissen stoten niet langer hun neus tegen een dichte dam. Diverse landen hebben stroomopwaarts al belangrijke barrières geslecht en omstandigheden voor vissen verbeterd. Nu de voordeur open gaat, kunnen ze weer tussen de zee en rivier trekken. Het openen van de Haringvlietdam is een cruciale stap in het herstel van de dynamische delta die het Haringvliet ooit was’
Een nieuw begin voor het Haringvliet
De zes natuurorganisaties van het Droomfondsproject Haringvliet – ARK Natuurontwikkeling, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Sportvisserij Nederland, Vogelbescherming Nederland en het Wereld Natuur Fonds - hebben het Haringvliet de afgelopen vier jaar voorbereid op dit moment; een unieke samenwerking met de provincie Zuid-Holland, gemeenten en ondernemers in het gebied. Natuurontwikkeling gaat in het Haringvliet hand in hand met economische ontwikkeling. Bekijk in een animatie hoe op steenworp afstand van Rotterdam en de Rijnmondregio een dynamisch natuurgebied ontstaat met volop mogelijkheden om ervan te kunnen genieten. Enkele highlights:
- 100 ha drooggevallen natuur is weer onder invloed gebracht van het (brakke) water; door het herstellen van oude kreken kan het water van het Haringvliet de natuurgebieden weer in en uit stromen.
- 230 hectare nieuwe deltanatuur, waaronder een nieuw vogel- en viseiland “Bliek”.
- Gezenderde steuren zijn uitgezet en vergaand onderzoek heeft in beeld gebracht hoe de steur (als boegbeeld voor alle trekvissen) kan terugkeren in Nederland.
- Herstel van schelpdierbanken in de Voordelta; de eerste tekenen van leven zijn zichtbaar op de proeflocaties van schelpdierbanken onder water.
- De unieke Haringvlietnatuur is voor de mens op vele plekken toegankelijk en beleefbaar gemaakt met de aanleg van steigers, een snelle vaarverbinding vanuit Rotterdam en Dordrecht via het water, wandel- en fietspaden, uitzichtpunten, natuurspeelplekken en een heel bijzonder vogelobservatorium.
De dynamiek keert terug
Zevenenveertig jaar lang waren de Rijn en de Maas afgesloten van hun directe verbinding met zee. De Haringvlietdam blokkeerde hun weg; sinds de voltooiing en het dicht zetten van de sluizen op 15 november 1971 kwam het unieke deltaleven tot stilstand en werd het Haringvliet zoet en stil. Het getij viel weg, trekvissen konden vanaf zee de rivieren niet meer op zwemmen, kustvogels en andere planten- en diersoorten verdwenen. Nu mag de delta gaan herstellen naar een riviermonding waarin het getij en de natuurlijke overgang van zoet rivierwater naar zout zeewater voor oer-Hollandse deltanatuur en soortenrijkdom zorgt.
Foto: Jan de Roon
