Overheden ondersteunen fossiele projecten met tientallen miljarden euro exportsteun per jaar via hun exportkredietverzekeraars (ekv's). Ook Nederland. Deze publieke instellingen opereren veelal op de achtergrond en verergeren de klimaatcrisis. Daarom lanceren Both ENDS en Milieudefensie samen met 18 maatschappelijke organisaties uit 14 andere landen een unieke website, die pijnlijk blootlegt hoe overheden en hun ekv’s fossiele projecten steunen en daarmee de klimaatdoelstellingen ondermijnen.
In het licht van de VN-klimaatconferentie in Glasgow, begin november, roepen de organisaties overheden op om onmiddellijk alle publieke financiële steun aan nieuwe kolen-, olie- en gasprojecten stop te zetten. En dat kan. Zo stopte onlangs het Verenigd Koninkrijk met dit type ondersteuning. De organisaties roepen Nederland op dat ook te doen.
Schimmige fossiele hulp
Ondanks kraakheldere oproepen van wetenschappers (IPCC) en het Internationaal Energie Agentschap om per direct te stoppen met nieuwe fossiele projecten, blijven overheden tot op de dag van vandaag voor tientallen miljarden euro’s garant staan voor nieuwe investeringen in fossiele projecten, met name door private banken.
“Bijna niemand weet hiervan. Daarom zetten we wereldwijd dit probleem in de schijnwerpers. Uiteindelijk wordt iedereen en alles er beter van als we stoppen met fossiel, en dus met deze fossiele exportsteun vanuit de overheid”, zegt Niels Hazekamp van Both ENDS.
Isabelle Geuskens, Milieudefensie: “Fossiele investeringen worden in onze snel veranderende wereld steeds riskanter. Exportkredietverzekeraars dekken deze risico´s af en daarmee spelen ze in toenemende mate de hoofdrol in het mogelijk maken van grote fossiele projecten, vaak in het mondiale zuiden, want vervolgens kunnen de banken en de bedrijven in het project stappen.“
Nederlandse steun voor dramaproject in Mozambique
De website geeft een wereldwijd overzicht van fossiele projecten die exportsteun kregen. De Nederlandse overheid verzekerde begin dit jaar Van Oord voor bijna 1 miljard euro voor hun deelname aan een enorm gasproject in Mozambique. Dat project stoot straks meer CO2 uit dan Tata Steel. Maatschappelijke organisaties hebben in deze regio jarenlang gewaarschuwd dat het gasproject de situatie voor de lokale bevolking zou verslechteren. Sinds eind 2017 zijn er door het geweld al meer dan 3.100 burgerslachtoffers gevallen en 820.000 duizend mensen, met name vrouwen en kinderen, zijn op de vlucht. Hoewel de betrokken gasbedrijven de lokale bevolking ervan verzekerden dat de gaswinning banen en welvaart zou brengen in de regio, heeft zij tot nu toe helaas geen profijt gehad van het gasproject.
Julio Bichehe - boerenvakbond UPC in Cabo Delgado, Mozambique: “Tien jaar geleden werd deze regio gezien als het nieuwe Dubai. Het gas zou de boeren vaste banen en rijkdom brengen. Het tegenovergestelde is waar. Het gas heeft juist de bestaande ongelijkheden en het geweld aangewakkerd."
Formatie aan zet
Het stoppen met het ondersteunen van fossiele projecten in het buitenland is laaghangend fruit waar iedereen beter van wordt. De planeet voorop, maar ook de omwonenden van vervuilende fossiele projecten én uiteindelijk ook de investeerders. Uit onderzoek blijkt dat er in het Verenigd Koninkrijk tot wel 200% meer banen kunnen ontstaan als exportsteun in plaats van naar fossiele, naar hernieuwbare energie gaat. De Britse regering en de Europese Investeringsbank (EIB) deden begin oktober jl. een oproep aan de wereld om net als zij per direct te stoppen met publieke steun voor fossiel. De nieuwe Nederlandse regering moet dat goede voorbeeld volgen.
