Er was geen enkele voorbereiding op de Corona-epidemie. Toch was een wereldwijde virusuitbraak voorspeld. Nu moesten ad hoc maatregelen genomen worden, met gebrekkig inzicht en overzicht, met weinig grond voor de noodzaak en veel harde consequenties. Het samenleven ontwricht, heel veel mensen werkloos, heel veel bedrijven bedreigd. Was de overheid wel voorbereid, dan is het waarschijnlijk dat de aanpak doelmatiger had kunnen zijn en de schade kleiner.
De ontwrichting van zo veel mensenlevens is een beroerde generale repetitie voor de nog veel grotere omwenteling, waarvan iedereen weet dat die komt. Deze verandering zal niet beperkt zijn tot een paar sectoren, maar de hele samenleving en ieder mens doordringen. Ook zal deze transitie niet tijdelijk zijn maar voor altijd. U weet het: de klimaataanpak.
De grote maatregelen die dit vraagt, zijn heel goed uit te voeren, mits goed voorbereid. Het is de plicht van de overheid onze bestaanszekerheidte organiseren. Maar de overheid bereidt weinig voor.
Niemand zegt het hardop, sommigen zijn het zich niet bewust, maar allemaal houden we onze adem in om dit gebrek aan voorbereiding. Waar zijn we aan toe? We houden nu al ons hart vast. En hoe terecht.
We moeten stoppen met fossiele brandstoffen, met intensieve landbouw en veeteelt, met vliegen, met internationale handel, met het algehele winstprincipe. Daarvan hangt ieders huidige werk af en dan wil je graag dat er op tijd alternatief werk beschikbaar is. Dat kan, innovatie bijvoorbeeld levert nieuw werk op. Maar dit moet dan wel grootschalig worden gestimuleerd.
Onduidelijkheid over de persoonlijke positie wekt natuurlijk matig steun voor de hele transitie. Als er vertrouwen kon zijn in doorgaande bestaanszekerheid zou dat ook alle bijval geven aan het totaal van de te nemen maatregelen.
Wordt alternatief werk niet snel ontwikkeld, dan belast ons dat onnodig met onzekerheid. Nu hebben we er een kopzorg bij: gaat het ook zo ver komen dat we dreigen de moord te stikken van de CO2 en dan plotseling de maatregel komt dat we binnen moeten blijven? Onnodige belasting met onzekerheid is onbehoorlijk bestuur.
Blijft het bestuur in gebreke, en gaat er werk wegvallen zonder dat in ander werk wordt voorzien, dan stuurt het aan op chaos en paniek. Logisch, bestaanszekerheid wordt weggeslagen. Is het dan raar als mensen elkaar het brood uit de mond gaan stelen en naar het leven staan? Of zich wanhopig uitleveren aan mannen die beweren het wel te regelen. Daar hebben we in de geschiedenis gruwelijke ervaring mee. Nu kan geen overheid zeggen: wir haben es nicht gewusst.
Chaos, paniek, geweld en agressie betekenen veel leed. Het is nietnodig. Voorkom het. We willen graag inleveren, als bestaanszekerheid, harmonie, vrede worden beschermd. Daarvoor moeten ze worden georganiseerd.
Helen Gerretsen
