Het Europees Octrooi Bureau (EOB) heeft onlangs besloten geen patenten meer te verlenen op natuurlijke eigenschappen van planten (en dieren). Dat is goed nieuws voor klassieke veredelaars, boeren en consumenten. Dit is waar Bionext, de ketenorganisatie van de biologische landbouw, sinds 8 jaar voor gelobbyd heeft en de laatste 4 jaar met steun van consumenten campagne voor heeft gevoerd. Toch zijn er ook nog zorgen over mogelijke sluiproutes. In een persconferentie, georganiseerd door Plantum, licht Bionext haar standpunt toe.
Bionext streeft naar een waterdichte patentwet en een einde aan patenten op ons voedsel. De vraag is in hoeverre dit bereikt wordt door het besluit dat het EOB genomen heeft. “Wij vrezen dat de nieuwe implementatieregels nog steeds mogelijkheden bieden om patenten aan te vragen op voedselgewassen,” aldus Maaike Raaijmakers van Bionext.
Bionext vindt het voorstel een grote stap vooruit, maar denkt dat de door het EOB voorgestelde aanpassingen niet ver genoeg gaan. Maaike Raaijmakers: “Onze verwachting is dat nu wel een groot aantal bestaande patenten zal sneuvelen, bijvoorbeeld het patent op witte vlieg resistentie in paprika van Syngenta. Tegelijkertijd vrezen we dat natuurlijke eigenschappen in de toekomst via een omweg alsnog gepatenteerd gaan worden. Bijvoorbeeld doordat er naast klassieke veredeling ook gebruik is gemaakt van een techniek die wel octrooieerbaar is.”
Mutagenese blijft octrooieerbaar
Ook blijft het mogelijk om patenten aan te vragen op planten en dieren met een eigenschap die ontstaan is door een mutatie. Mutaties kunnen ontstaan onder invloed van zonlicht, ze kunnen worden opgewekt met een chemische stof of ze kunnen het resultaat zijn van een gericht technisch proces. Het probleem is dat aan het eindproduct meestal niet te zien is op welke manier de mutatie ontstaan is. Toch blijven dit soort eigenschappen octrooieerbaar. Ten onrechte vindt Bionext.
Wat het effect is van dit besluit zal mede afhangen van de medewerkers van het Octrooibureau die dagelijks patentaanvragen beoordelen. Bionext zal de ontwikkelingen daarom op de voet blijven volgen. Daarnaast pleit de ketenorganisatie voor een evaluatie over enkele jaren. “Pas dan kunnen we beoordelen of er daadwerkelijk een einde is gekomen aan patenten op natuurlijke eigenschappen in ons voedsel” stelt Raaijmakers van Bionext.