Wat superrijken, koeien en varkens gemeen hebben, is dat ze een onevenredig grote impact hebben op het klimaat. De CO2-uitstoot van de rijkste 1 procent van de wereld is meer dan het dubbele van de uitstoot van de armste helft van de wereldbevolking. En de veeteelt in de Europese Unie veroorzaakt meer schade aan het klimaat dan alle auto's en bestelwagens bij elkaar.
Volgens een onderzoek van ontwikkelingsorganisatie Oxfam Novib is de CO2-uitstoot van de rijkste 1 procent, ongeveer 63 miljoen mensen, verantwoordelijk voor 15 procent van de uitstoot van kooldioxide in deze periode. De armste helft van de mensheid, ruim 3 miljard mensen, veroorzaakt slechts 7 procent van de uitstoot van CO2. Het onderzoek keek naar de periode 1990 tot 2015. Vooral transport draagt bij aan de hoge CO2-uitstoot van de rijken en dan in het bijzonder het vliegen.
Koeien en varkens
De veeteelt in de Europese Unie is goed voor 17 procent van de totale uitstoot en veroorzaakt zo meer schade aan het klimaat dan alle auto's en bestelwagens bij elkaar. Volgens een analyse van Greenpeace kan de EU enkel zijn klimaatdoelen halen als de veestapel wordt verminderd.
Uit de analyse, op basis van cijfers van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO), blijkt dat de jaarlijkse uitstoot van veeteelt tussen 2007 en 2018 is gestegen met 6 procent, tot het equivalent van 502 miljoen ton CO2 per jaar. Als daarbij de indirecte uitstoot wordt meegerekend, door bijvoorbeeld de productie van diervoeder, landgebruik en ontbossing, komt de totale jaarlijkse uitstoot op 704 miljoen ton CO2.
Dat is meer dan die van alle auto's en bestelwagens op de Europese wegen (656 miljoen ton CO2 per jaar) of van Polen, Slowakije, Tsjechië en Hongarije samen (647 miljoen ton CO2 per jaar).
“Europese leiders hebben te lang rond de hete brij gedanst: de klimaatimpact van de veehouderij”, zegt Marco Contiero, verantwoordelijk voor landbouwbeleid bij Greenpeace. “De wetenschap is duidelijk, de cijfers ook: we kunnen de ergste klimaatgevolgen niet vermijden als politici de industriële productie van vlees en zuivelproducten blijven verdedigen. Boerderijdieren zullen niet stoppen met winden laten en boeren – de enige manier om de uitstoot op het benodigde niveau te verminderen, is door hun aantal te verminderen.”
Pandemie
Volgens Greenpeace is een kleinere veestapel niet enkel cruciaal in de strijd tegen de klimaatcrisis, maar ook om nieuwe pandemieën te voorkomen. Veel pandemieën zijn begonnen met ziektes die van boerderijdieren op mensen zijn overgedragen.
Veeteelt is ook gekoppeld aan de opkomst van nieuwe virussen omdat bossen of andere ecosystemen worden vernietigd om plaats te maken voor weiden of de productie van voer, waardoor wilde dieren en de ziekten die ze met zich meedragen in contact komen met mensen en gedomesticeerde dieren. Uitbreiding van de landbouw is verantwoordelijk voor 80 procent van alle vernietiging van bossen wereldwijd, waarbij soja voor veevoer en rundvlees twee van de belangrijkste oorzaken zijn.
EU
Maar dat betekent ook dat er een enorm potentieel bestaat om die uitstoot terug te dringen, zegt Greenpeace. De EU ontwikkelt momenteel een nieuwe klimaatwet, actualiseert haar klimaatdoelstellingen en beslist over het EU-landbouwbeleid voor de komende zeven jaar. Volgens de analyse kunnen de klimaatdoelen van Parijs enkel worden gehaald als de veestapel krimpt.
De EU moet dan ook een einde maken aan overheidssubsidies voor industriële veehouderij. Als er overheidsgeld nodig is voor de veeteelt, dan moet dat gebruikt worden om de vermindering van het aantal gekweekte dieren te ondersteunen, zegt de organisatie.