In tijden van economische teruggang is men onmiddellijk geneigd te geloven dat er nu even geen geld is. Dat zou blijken uit de tekorten bij de overheid, de pensioenfondsen, de problemen bij de grote banken, de afnemende consumptie, de hoge kosten voor vergrijzing en zorg en de toenemende werkloosheid.
Toch klopt dit beeld niet. Juist door de crisis is de trend om op de pof te leven omgeslagen in voorzichtigheid en spaarzaamheid. Nederlanders hebben bij elkaar € 328 miljard op spaarrekeningen staan. Daarnaast hebben we nog eens 95 miljard in aandelen belegd en een geïnvesteerd vermogen van 1000 miljard voor onze pensioenen. In totaal is er ca € 1425 miljard aan kapitaal te investeren. In onze koopwoningen hebben we nog een hypotheekvrij bedrag van ongeveer 600 miljard zitten.
Uiteraard brengt een verschuiving van de lasten van de overheid naar de burger en de ongelijke verdeling met zich mee dat er ook armoede is. Maar een te eenzijdige focus op de slachtoffers geeft een verkeerd beeld. De gemiddelde inkomens zijn hoog.
In 2011 was ons besteedbare inkomen uitgedrukt in Bruto Nationaal Product per hoofd van de bevolking 42.000 US Dollar en daarmee stonden we op de 12e plaats op de wereldranglijst. Als we de eerste vier belastingvrijhavens zoals Qatar, Lichtenstein, Luxemburg en Monaco niet meetellen, zitten we bovenin bij een groep van 33 rijkste landen met een BNP per hoofd van de bevolking tussen 30.000 en 60.000 Dollar. Deze 33 landen vormen samen nog geen 6,5% van de wereldbevolking. De vier grootste landen met samen 42% van de wereldbevolking hebben per hoofd slechts 4.000 tot 12.000 US Dollar te besteden.
Het geld dat hier wel is, levert echter weinig op. Het spaargeld levert met 2% rente amper genoeg om de inflatie bij te houden. Aandelen leveren op langere termijn gemiddeld 4% maar kunnen heel vervelend fluctueren en door alle malaise weten de pensioenfondsen niet meer hoe ze ons geld nog zó kunnen beleggen dat ze geen grote risico’s lopen en toch nog voldoende rendement halen voor de broodnodige dekkingsgraad.
Door de omslag van poffen naar sparen moeten de banken, in plaats van ca 6% rente te kunnen beuren op circa 27 mrd schulden (doorlopende kredieten en rood staan), nu 2% rente op 328 miljard spaargeld uitkeren. Een verschil van € 7,5 miljard.
Ook de staat heeft last van onze spaarzaamheid. Zouden we al ons spaargeld aan luxe consumptie besteden, dan waren alleen de BTW inkomsten voor de staat al zo’n 68 miljard. Dat zou de regering voor minstens twee à drie jaar uit de problemen helpen. Die inkomsten lopen ze bij de huidige terughoudende consumptie mis. De staatsobligaties leveren ook weinig geld op en de centrale banken drukken voortdurend geld bij waardoor de inflatie vrijwel net zo hoog is als de rente. Kortom er is geld genoeg maar het levert niemand iets op.
Dat kan anders. Als we in plaats van potverteren door onzinnige luxe consumptie, investeren in woningisolatie, energiebesparing, duurzame energie en technologie. Met 30 miljard, dat is dus slechts 3 % van ons totale te investeren vermogen, kunnen we gezamenlijk bijvoorbeeld een hoeveelheid zonnepanelen neerleggen waarmee 26 miljard kWh per jaar aan stroom geleverd kan worden. Bij zelflevering aan alle 7,5 miljoen huishoudens à 23 cent/kWh levert dat een cashflow van 20 % op de investering, waarvan bij 15% kosten voor afschrijving en onderhoud nog 5% als winst overblijft. Wie wil dat nu niet?
Columnist Han Blok schreef een serie Energiefabels, waarvan we er deze week elke dag één publiceren; de week van de Energiefabel op Duurzaamnieuws.nl
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
