De Europese Commissie is van plan om de maximumgehaltes van kwik in vis te verhogen. Consumenten worden daardoor aan hogere doses van dit giftige metaal blootgesteld. Dat blijkt uit voorstellen van de Europese Commissie die consumentenorganisatie foodwatch in heeft mogen zien. Op 21 september volgt naar verluidt een overleg over deze plannen met een commissie van experts. De consumentenorganisatie roept de Europese Commissie op om af te zien van een versoepeling van de maximumgehalten van kwik in vis.
Daarom start foodwatch vandaag een mailactie gericht aan de Europese Commissie. "Deze plannen zijn absoluut niet in het belang van de consument. Ze gaan regelrecht in tegen de wetenschappelijke consensus dat kwik heel giftig is en zo min mogelijk in ons voedsel terecht moet komen “, stelt Jurjen de Waal, woordvoerder bij foodwatch.
De nieuwe maximumgehalten van het giftige kwik zijn niet gebaseerd op wetenschappelijke standaarden die toezien op de volksgezondheid. De voorgestelde waarden komen voort uit de hoeveelheid kwik die daadwerkelijk in bepaalde vissoorten wordt aangetroffen. Sterk vervuilde vissen met een hoog kwikgehalte krijgen daardoor een hoger toegestaan maximum, vissen met een laag kwikgehalte krijgen een lager maximum. De Europese Commissie wil op basis van deze aanpak zo de toegestane kwikwaarden bij roofvissen verdubbelen (van 1 tot 2 milligram per kilo vis). Anderzijds wil ze de maximumgehalten voor vissoorten met lage kwikgehaltes verlagen (van 0,5 tot 0,1 milligram per kilo vis).
Volgens foodwatch is dit laatste voornemen vooral een "truc" om de versoepeling van de maximumgehalten te camoufleren. Kleinere vissoorten hebben namelijk zulke lage kwikwaarden dat ze nu al voldoen aan de geplande, verscherpte maximumgehalten – de nieuwe waarden zullen dan ook niet leiden tot een lagere inname van kwik door consumenten. De geplande versoepeling van de maximumgehalten bij roofvissen daarentegen leidt wel tot een duidelijke verhoging van de blootstelling aan kwik.
"Uiteindelijk krijgt de consument meer kwik binnen. De verscherpte normen voor kleinere vissen levert geen verbetering op, terwijl de versoepeling van de maximumgehalten voor roofvissen de blootstelling van mensen aan kwik verhoogt. Dit is een perverse maatregel, waarvan alleen de visindustrie profiteert; en wel ten koste van de gezondheid van consumenten“, stelt Jurjen de Waal van foodwatch.
Onderzoek van de Europese voedselautoriteit EFSA toont aan dat vooral grote roofvissen aan de top van de voedselketen, zoals zwaardvissen en tonijn, vaak hogere kwikgehaltes hebben dan volgens de huidige regels is toegestaan. Bij zwaardvissen mag op dit moment bijvoorbeeld circa 50% van de visvangst niet worden verkocht. Na de voorgenomen versoepeling zou dit nog maar 14,5% zijn.
Kwik is een extreem giftig metaal. Door menselijk handelen, vooral door de uitstoot van kolencentrales en het gebruik van vervuilende pesticides, komt kwik in de oceanen en binnenwateren terecht om daar – vooral in de vorm van het nog giftigere methylkwik – door vissen te worden opgenomen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt consumenten en noemt kwik in haar top tien van chemische stoffen die de volksgezondheid bedreigen. Vooral zwangere vrouwen en (ongeboren) kinderen lopen extra veel risico. Methylkwik kan onder meer neurologische schade veroorzaken aan het zenuwstelsel en de ontwikkeling van de hersenen bij foetussen verstoren.
foodwatch roept de Europese Commissie op om de voorgenomen versoepeling van de maximumgehalten niet door te zetten maar het probleem bij de kern aan te pakken. ‘In plaats van te sjoemelen met de maximumwaarden van kwik in vis zou de Europese Commissie werk moeten maken van het falende industrie en milieubeleid waardoor kwik onze wateren vervuild’, aldus foodwatch.