De kernramp in Fukushima blijft de gemoederen bezighouden. Bijna wekelijks komen er berichten over nieuwe lekken, meer straling en nieuwe besmetting. En elk nieuw bericht veroorzaakt een stroom reacties van sceptici en atoomliefhebbers die de risico's van kernenergie erg overdreven vinden.
Ons bericht van vorige week, waarin de Japanse diplomaat Akio Matsumura zegt dat het leven op aarde wordt weggevaagd als reactor 4 ploft, was daar een goed voorbeeld van. Natuurlijk overdreef de beste man. Maar niet zonder reden: het wordt hoog tijd om naar de werkelijke risico’s te kijken en daar lijken officiële instanties en de grote media nauwelijks toe bereid. De statistieken die de risico’s moeten voorspellen, gaan uit van berekende waarschijnlijkheden. Daarom hebben we de echte cijfers, gebaseerd op 60 jaar ervaring, er bij gezocht.
Op dit moment staan er wereldwijd 437 werkende kerncentrales. Die hebben er samen ongeveer 15.000 operatieve jaren opzitten. In die periode zijn er 5 ernstige ongevallen geweest met een (gedeeltelijke) meltdown. Dat is 1 per 3000 operatief jaar, ofwel gemiddeld over deze periode, elke 12 jaar een zware ramp.
Officiële statistieken gingen tot nu toe uit van 1 ramp elke 20.000 operatieve jaren, wat neerkomt op een ramp elke negentig jaar, bij de huidige aantallen reactoren. Nieuwe berekeningen van het MIT gaan nu uit van een prognose van een ramp elke 8 jaar.
Duurzaamnieuws.nl keek naar de cijfers van rampen en zware incidenten, die door verschillende bronnen zijn gepubliceerd en kwam tot de volgende cijfers, waarbij we een lijst van de Guardian uit 2011 als basis namen, gecorrigeerd voor de INES waarde van Fukushima, die inmiddels op 7 is gesteld:
Het totaal aantal ongevallen in kerncentrales sinds 1952 bedroeg 33. Vóór Chernobyl was dat 1 ongeval per 2,3 jaar, daarna was dat gemiddeld een ongeval per 1,4 jaar. Ook de INES waarde neemt toe. Uitgesplitst in periodes van 10 jaar ontstaat het volgende beeld:
Zware incidenten kerncentrales, per 10 jaar
Als we nu vooruit rekenen met de werkelijke cijfers en alleen kijken naar de kans op een (bijna) meltdown, krijgen we de volgende som:
Stel dat er de komende 50 jaar nog zo’n 70 werkende reactoren bijkomen (er worden er 2 per jaar nieuw opgeleverd, en er gaat elke 18 maanden een dicht).
500 reactoren x 50 jaar = 25000 operatieve jaren. Elke 3000 jaar een ramp, is 8,3 rampen, ofwel één ramp elke zes jaar. Dat is het gemiddelde waarbij nog geen rekening gehouden is met de toenemende ouderdom van de installaties en de toenemende trend die we in de grafiek zien. Het zal dus waarschijnlijk nog vaker gebeuren.
Voor wie nog steeds sceptisch is kunnen we ook uitgaan van de theoretische risicoberekeningen: als het correct zou zijn dat de kans op een meltdown 1 per 90 jaar is en we hebben er nu al vijf in de helft van die periode gehad, dan zou de volgende ramp op zijn vroegst over 500 jaar kunnen plaatsvinden…..
Wat kost dat?
Schattingen van de kosten van een kernramp zijn heel moeilijk te maken omdat de omvang nauwelijks is te overzien en de duur van de effecten tientallen jaren kan omspannen. Voor Chernobyl worden de kosten tot nu toe geraamd op € 280 miljard met officieel 4000 doden, maar meer waarschijnlijk het tienvoudige. In Fukushima staat de teller voorlopig op € 187 miljard, aantal slachtoffers onbekend.
Chernobyl staat in relatief dunbevolkt gebied. Fukushima ligt aan de kust. In Europa en de VS liggen veel kerncentrales in dichtbevolkte gebieden. Als daar iets gebeurt zijn de kosten en de slachtoffers een veelvoud van de eerdere rampen. Dat overleeft ook de economie niet.
Dit overzicht geeft nog maar een beperkt beeld. Zo zijn de kosten van de natuur- en klimaatschade bij de winning en opslag van uranium en kernafval niet meegeteld.
Op basis van deze cijfers kan de conclusie niet anders zijn dat economische en fysieke veiligheid van kernenergie een illusie is en het verkondigen van de boodschap dat kernenergie veilig is, feitelijk onjuist.
Lees ook: Alles over kernenergie wat je weten moet