• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Kantelpunten door klimaatverandering: voorspellen is niet zo simpel

7 oktober 2021|doorredactie|inkantelpunt klimaat

IPCC klimaatverandering

Regelmatig klinkt de waarschuwing dat klimaatverandering kan leiden tot kantelpunten: onomkeerbare situaties waarbij bijvoorbeeld het omklappen van savanne naar woestijn, maar ook het stilvallen van de warme golfstroom, in een versnelling terechtkomt. Daarbij wordt vaak verwezen naar ruimtelijke patronen als voorbodes voor zulke kantelpunten. Een internationaal team van ecologen en wiskundigen onderzocht deze patronen en kwam tot een verrassende conclusie.

“Ja, we moeten er alles aan doen om de klimaatverandering te stoppen.” Hiermee onderschrijven de auteurs volledig het IPCC-rapport. ”Maar de aarde blijkt veerkrachtiger dan gedacht. Het concept van kantelpunten is te eenvoudig.” Hun onderzoek is nu gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Science.

Het artikel bouwt voort op een jarenlange samenwerking tussen diverse onderzoeksinstituten in binnen- en buitenland, vooral tussen de Universiteit Utrecht en de Universiteit Leiden. De onderzoekers benaderden het idee van kantelpunten vanuit een ruimtelijke context. “Ruimtelijke patroonvorming in ecosystemen, zoals de spontane vorming van complexe vegetatiepatronen, wordt vaak uitgelegd als vroegtijdig waarschuwingssignaal voor een kritieke overgang”, vertelt hoofdauteur Max Rietkerk, ecoloog verbonden aan de Universiteit Utrecht. “Maar zo’n patroonvorming blijkt er nu juist voor te zorgen dat ecosystemen kantelpunten kunnen omzeilen.” Deze bevindingen zijn gebaseerd op wiskundige analyses van ruimtelijke modellen en op nieuwe waarnemingen van echte ecosystemen.

Alan Turing

Spontaan optredende patronen in de natuur worden vaak Turingpatronen genoemd, naar de beroemde Britse wiskundige Alan Turing. In 1952 beschreef hij hoe patronen in de natuur, zoals strepen en vlekken op de vacht van dieren, zouden kunnen ontstaan uit een egale uitgangspositie. “Die Turingpatronen worden in de ecologie veelal uitgelegd als waarschuwingssignalen, omdat ze op een verstoring zouden wijzen”, verduidelijkt de Leidse wiskundige Arjen Doelman, mede-auteur van het artikel. “Turings mechanisme van patroonvorming staat nog steeds buiten kijf, maar het feit dát ergens patroonvorming optreedt, hoeft niet te betekenen dat daarmee een evenwicht is verstoord tot voorbij een kantelpunt.” Als voorbeeld van zo’n situatie wijst Rietkerk op de overgang tussen savanne en woestijn. “Daar zie je allerlei complexe ruimtelijke vormen. Een ruimtelijke reorganisatie dus, maar niet noodzakelijkerwijs kantelpunten. Integendeel, die Turingpatronen zijn daar juist een teken van veerkracht.”

speedcomfort radiatorventilator

Omzeilen van kantelpunten

De onderzoekers ontdekten een interessant fenomeen: multistabiliteit. Dit betekent dat veel verschillende ruimtelijke patronen gelijktijdig kunnen voorkomen onder dezelfde omstandigheden. Rietkerk: “Elk van deze patronen kan stabiel blijven onder een breed scala van omstandigheden en klimaatverandering. En het blijkt nu bovendien dat elk complex systeem dat groot genoeg is om ruimtelijke patronen te genereren mogelijk kantelpunten kan omzeilen.” De vraag zou dus moeten luiden: welke systemen zijn gevoelig voor een omslagpunt en welke niet? “Voor de exacte rol van kantelpunten moeten we dus terug naar de tekentafel”, aldus Rietkerk. “Pas dan kunnen we bepalen welke omstandigheden en ruimtelijke patronen leiden tot kantelpunten en welke niet.”

Lees meer over kantelpunten op Duurzaamnieuws

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • deltaplan circulaire economie statiegeld op spijkerbroekNederland haalt circulaire doelen niet31 januari 2023 - 18:37
  • ai klimaatvoorspelling AI klimaatvoorspelling ziet snellere opwarming voorbij 1,5 graad31 januari 2023 - 14:31
  • rijkste 1 procent Uitstoot van rijken nog hoger dan gedacht, ook in arme landen31 januari 2023 - 13:11
  • extinctionrebellion xr A12 blokkades Extinction Rebellion gaan door: deel 6 op 11 maart30 januari 2023 - 09:41
  • afval stort Retourzendingen online aankopen vaak vernietigd29 januari 2023 - 10:30

Inzicht

  • lange covid Long Covid kan groter probleem worden dan golven van infecties28 januari 2023 - 08:00
  • stemwijzer kieswijzerStemwijzers voor de provinciale staten verkiezingen 202327 januari 2023 - 09:44
  • links rechts politiekPeilingen voor de tweede kamer: coalitie krabbelt wat terug25 januari 2023 - 07:00

Opinie

  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16
  • vertrouwen Vertrouwen, waarin dan?25 oktober 2022 - 19:09
  • energierekening Energierekening maakt alleen duidelijk dat we knettergek zijn16 oktober 2022 - 15:15

Advertentie kleintjes

eco radiatorfolie

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Hittegolven op zee bedreigen visvangst en miljoenen banen zeespiegel wespen bestrijden Wespennest in of rondom huis? Dit kun je doen
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen