Het is slecht gesteld met het milieu en de gevolgen van de klimaatverandering worden steeds duidelijker zichtbaar. Dat was gisteren de teneur tijdens de eerste dag van de klimaattop in Parijs. VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon zette de toon door erop te wijzen dat drie van de vier humanitaire rampen tegenwoordig veroorzaakt worden door het klimaat. Economische verliezen zijn in de afgelopen tien jaar met meer dan de helft toegenomen. En ecosystemen, voedsel-en watervoorraden staan steeds meer onder druk, zei hij.
De armste en kwetsbaarste mensen in de wereld, inclusief kleine boeren, vissers en inheemse bevolkingsgroepen, worden het hardst geraakt. "Een grote ramp kan tientallen jaren aan ontwikkeling teniet doen. En naarmate de impact van het klimaat groeit, zullen we meer ontwrichting zien van economieën en de internationale veiligheid."
Vooral de Kleine Eilandstaten in Ontwikkeling (SIDS), de Minst Ontwikkelde Landen (LDC's) en de meeste Afrikaanse landen zijn kwetsbaar, zei Ban.
Obama
De Amerikaanse president Barack Obama toonde zich eveneens pessimistisch. Maar hij had ook hoop. "Ons begrip van de manier waarop mensen het klimaat ontwrichten, groeit met de dag. Veertien van de vijftien warmste jaren tot nu toe, waren na het jaar 2000. En 2015 is op weg het warmste jaar ooit te worden. Geen enkel land – klein of groot, arm of rijk – is immuun voor de gevolgen hiervan."
Hij hield de vergadering voor dat hij de gevolgen van de klimaatverandering uit de eerste hand heeft gezien in de meest noordelijke staat van de VS, Alaska. De zee slokt daar al dorpen op en de kustlijn erodeert, de permafrost ontdooit, de toendra brandt en gletsjers smelten ongekend snel. "Dat was een voorproefje van een mogelijke toekomst – een glimp van het lot van onze kinderen als de verandering van het klimaat sneller blijft gaan dan onze pogingen om het tij te keren. Landen lopen onder water. Steden worden verlaten. Gewassen groeien niet meer."
Politieke ontwrichting kan volgens Obama leiden tot nieuwe conflicten en nog meer wanhopige mensen die op de vlucht slaan naar andere landen.
Groei wereldeconomie
Tijdens de klimaattop, officieel aangeduid met de Conferentie van Partijen (COP21), moet een reeks nieuwe initiatieven van de grond komen, en een nieuw internationaal verdrag om het milieu wereldwijd te beschermen. Dat verdrag moet sterke maatregelen bevatten voor alle landen om hun veerkracht te vergroten, zei Ban.
Het moet landen die het zwaarst getroffen worden, voldoende en tijdige steun bieden. Oplossingen zijn er, zei hij, zoals de Caraïbische Catastrophe Risk Insurance Facility (een verzekering tegen natuurrampen) en de African Risk Capacity, een initiatief van de Afrikaanse Unie om de reactie op droogte en voedseltekorten te verbeteren.
Andere initiatieven met potentieel zijn het G7 InsuResilience Initiative, het CREWS waarschuwingssysteem, de Global Resilience Partnership en Partners for Resilience, zei hij.
Obama wees ook op positieve ontwikkelingen. Zo groeide de wereldeconomie vorig jaar terwijl de uitstoot van CO2 gelijk bleef. Het belang daarvan kan niet overschat worden, zei hij. "De oude argumenten om niets te doen, zijn niet meer houdbaar. We hebben bewezen dat sterke economische groei en een beter milieu kunnen samengaan. Dat moet ons hoop geven."
Landbouw
José Graziano Da Silva, directeur van de Voedsel-en Landbouworganisatie (FAO), riep de wereldleiders op om moed te tonen en te kiezen voor een omschakeling naar een veiliger, eerlijker en meer inclusieve wereld. "Er zal nooit vrede zijn zonder duurzame ontwikkeling en er zal geen duurzame ontwikkeling zijn als mensen achtergesteld zijn en lijden onder extreme armoede en honger", zie Da Silva. "We moeten laten zien dat we niet bang zijn om de veranderingen door te voeren die nodig zijn om dit te bereiken."
De meest kwetsbaren moeten hulp krijgen om zich aan te passen aan de klimaatverandering, zei hij. Als het gaat om de landbouwsector, moeten milieu-initiatieven hand in hand gaan met het verzachten van de impact van de klimaatverandering.
Droogten, overstromingen en andere rampen veroorzaakt door de klimaatverandering, kwamen in de afgelopen dertig jaar steeds vaker voor. In een recent rapport van de FAO staat dat 25 procent van de economische schade hierdoor in ontwikkelingslanden voor rekening komt van de landbouw, bosbouw en visserij.
Thalif Deen
