Neonicotinoïden, de meest gebruikte pesticiden wereldwijd, zijn niet alleen mee verantwoordelijk voor massale bijensterfte. Ze blijken nu ook schadelijk te zijn voor vogels. Vogelpopulaties gaan het sterkst achteruit in gebieden met sterke vervuiling door neonicotinoïden. Vooral onder zwaluwen, mussen en spreeuwen houden de pesticiden lelijk huis.
Vogelbescherming Nederland is geschrokken door het onderzoek van de Radboud Universiteit en Sovon Vogelonderzoek Nederland dat de relatie aantoont tussen de aanwezigheid van het gewasbeschermingsmiddel imidacloprid in het oppervlaktewater en de achteruitgang van vogels. Het onderzoek is in het toonaangevende tijdschrift Nature gepubliceerd. Vogelbescherming roept de politiek op per direct het middel imidacloprid, een neonicotinoïde, te verbieden. Ook roept ze op andere middelen met neonicotinoïden op grond van het voorzorgsprincipe tijdelijk te verbieden tot onderzoek bewijst dat de risico’s hiervan zijn uitgesloten.
Dat pesticiden insecten doden heeft grote gevolgen voor vogels. De insecten “vormen een substantieel onderdeel van het voedsel van veel vogelsoorten tijdens het broedseizoen en zijn noodzakelijk om jongen groot te brengen”, zeggen de Nederlandse onderzoekers.
De onderzoekers gingen de effecten na van imidacloprid, de meest gebruikte neonicotinoïde, op verschillende plaatsen in Nederland. In zones waar meer imidacloprid in het water wordt gemeten, gingen de vogelpopulaties aanzienlijk sterker achteruit. De achteruitgang begon ook pas in het midden van de jaren 1990, toen Nederlandse landbouwers imidacloprid gingen gebruiken.
Met imidacloprid-concentraties van meer dan 20 nanogram per liter, gaan vogelpopulaties met gemiddeld 3,5 procent per jaar achteruit, stellen de onderzoekers. Ze vrezen dat de negatieve impact van neonicotinoïden op het milieu nog groter is dan gedacht.
‘We hebben zeer grondig gekeken naar andere mogelijke factoren die kunnen samenhangen met de lokale achteruitgang van deze vogels. Maar de hoeveelheid imidacloprid in het oppervlaktewater komt uit onze analyse naar voren als veruit de belangrijkste verklaring voor de ruimtelijke verschillen in trends,’ zegt prof. Hans de Kroon, onder wiens leiding het onderzoek werd uitgevoerd bij het Institute for Water and Wetland Research van de Radboud Universiteit.
De neonicotinoïden komen al enkele jaren op negatieve wijze in het nieuws. Vorig jaar stelde het Europese agentschap voor Voedselveiligheid EFSA dat ze schadelijk zijn voor honingbijen.
Vrijwel overal ter wereld gaan de bijenvolken achteruit. Volgens het EFSA blijven schadelijke residu’s achter in de pollen en de nectar van de planten die ermee behandeld worden.
In december waarschuwde datzelfde agentschap dat neonicotinoïden de ontwikkeling van de hersenen bij ongeboren baby’s in het gedrang brengen.
Neonicotinoïden, zo genoemd vanwege van hun verwantschap met nicotine, zijn neurotoxines die het zenuwstelsel aanvallen. Het zijn de meest gebruikte pesticiden ter wereld.
In de Europese Unie geldt een tijdelijk moratorium op het gebruik van neonicotinoïden.
Bekijk ook de video van de Vogelbescherming:
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
