Met Sinterklaas net achter de rug leven we toe naar kerst. Het authentieke verhaal van Kerstmis ademt eenvoud: baby Jezus die werd geboren in een kribbe omdat er geen plaats was in de herbergen. Zijn aankomst vond niet plaats in een groot paleis, maar te midden van het stro tussen de dieren.
In onze tijd lijkt Kerstmis vaak ver verwijderd van deze nederige oorsprong en is het geworden tot een weelderige vertoning van fonkelende lichtjes, kostbare geschenken en luxueuze diners. Hoog tijd dus om de duurzaamheid hiervan onder de loep te nemen.
Betekent dat dan dat als we duurzaam willen leven, dat we helemaal niet meer mogen genieten, ook niet meer van kerst? Bij Fork Ranger maken we (voedsel)keuzes en hun klimaatimpact inzichtelijk. Juist zodat je daardoor zelf afwegingen kan maken, en dus ook van sommige dingen extra kan genieten zonder je er onnodig slecht over te voelen. Dus geen zorgen, er zijn nog genoeg manieren om duurzaam van kerst te genieten.
De impact van een kerstdiner zie je niet, van een boom wel
Laten we er eens induiken. Hoe duurzaam is het om geen kerstboom te kopen? Of met de trein naar familie te gaan in plaats van met de auto? En wat als je minder vlees of geen vlees eet? Ik vond het lastig om deze op volgorde van meeste impact naar minste klimaatimpact te zetten. Want hoe bepaal je dat eigenlijk?
Gelukkig heeft het Stockholm Enviroment Instituut dat onderzocht. En hier zie je wat de uitkomsten waren:
Ik had zelf eigenlijk gedacht dat ‘geen kerstboom’ hoger zou scoren, waarschijnlijk omdat ik altijd heel veel blogs zie die zich hierop richten. Misschien omdat de boom veel ruimte inneemt in ons huis en we de impact letterlijk zien? Daarnaast kunnen we het ons goed voorstellen: dat een boom een aantal jaar moet groeien alvorens gekapt te worden en in onze huiskamer te belanden: dat voelt niet duurzaam. Maar tegelijkertijd, zien we voor het kerstdiner niet hoeveel ruimte er nodig was om alle ingrediënten te produceren.
Het feit dat de kerstboom de laagste impact heeft betekent natuurlijk niet dat er niet meer of minder duurzame manieren zijn om een kerstboom in huis te halen. Het geeft alleen aan dat andere keuzes meer impact hebben, en we ons er dus pas druk over hoeven maken als we de andere aspecten hebben overwogen.
Kies bewust wat je eet met kerst
Dat energie besparen, minder spullen kopen en minder kilometers met de auto afleggen, goed is voor het klimaat dat weten veel mensen wel. Maar ik wil het met jullie hebben over het kerstdiner, juist omdat de impact van ons eten altijd zo moeilijk voor te stellen is.
Zoals we in een eerder artikel deelden kan een duurzaam voedingspatroon nog steeds vlees bevatten, maar ik andere hoeveelheden dan we tegenwoordig gewend zijn. Dat betekent dat we vlees zouden moeten gaan zien als een luxe, gereserveerd voor speciale gelegenheden.
Kerst is natuurlijk een speciaal moment, dus ook al heeft vlees een klimaatimpact: voel je alsjeblieft niet al te schuldig als je er bewust voor kiest om met kerst vlees te eten, maar overweeg om te investeren in een hoogwaardig en duurzaam stukje van een lokale boer.
Andersom gezien kan het ook een ideaal moment zijn om familie en vrienden te laten zien dat een feestelijke maaltijd geen vlees hoeft te bevatten. Er zijn veel manieren om ook met groente en noten uit te pakken met kerst. Onderaan dit artikel vind je een aantal van onze favoriete recepten.
Een nog crucialer onderwerp tijdens de kerstperiode is voedselverspilling. Wellicht zijn de CO2-besparingen van het vermijden van één maaltijd niet wereldschokkend, maar de mindset is van groot belang. Voedselverspilling vormt een van de meest urgente problemen wereldwijd, en het opeten van restjes is een van de meest impactvolle stappen die we het hele jaar door kunnen zetten.
Hoe je met je eten het hele jaar door een verschil kan maken
Houd in gedachten dat de impact van kerst slechts betrekking heeft op één of twee maaltijden. Wereldwijd is onze voedselproductie goed voor één derde van alle uitstoot van broeikasgassen. Dit is enorm veel, maar betekent ook dat we met ons eten veel kunnen oplossen. Meer plantaardig eten – zonder 100% vegetariër of veganist te worden – en minder voedselverspilling staan zelfs in de top 3 van klimaatoplossingen en besparen meer dan deels overstappen op elektrische auto’s of huizen isoleren. Bekijk hier de hele tabel van Project Drawdown.
Het is dus belangrijk dat we dit met meer mensen gaan doen. Dus ook al zijn minder spullen beter, ben je toch op zoek naar een cadeau? Gebruik dat moment dan om iemand uit te nodigen ook met hun eten een verschil te maken: het boek Ons Eten als Weg uit de Klimaatcrisis of de Fork Ranger seizoenskalender is het perfecte startpunt. En, we hebben natuurlijk berekend dat dit uitkan: je bespaart al meer CO2-uitstoot dan de productie van deze items al na het maken van 1 maaltijd (ten opzichte van de gemiddelde maaltijd).
Nog op zoek naar recepteninspiratie voor kerst? Wij zijn fan van deze Nut Roast en Pompoen gevuld met Cranberry Rijst. En als je van plan bent om na kerst vaker duurzaam te eten, download dan de gratis Fork Ranger app om meer te leren en simpele recepten te ontdekken.
Samen bepalen we de richting van de toekomst, elke dag weer. Koelen we het klimaat weer af? Blijven we veilig? Maken we de samenleving eerlijker? Als je kunt, help dan mee. Steun ons als lid of donateur. Want zonder voldoende ondersteuners redden we het niet. Dank je wel.
Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.
Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws
