Wat kan ik daar nu aan doen?

Of het nu over plastic verpakking gaat of over zwerfvuil, over het veroorzaken van fileleed of over het stikstofprobleem, we kunnen er zogenaamd nooit iets aan doen. Naarmate het probleem verder van huis is, lijkt de rol van een enkeling inderdaad kleiner. Dus hoor je deze opmerking het vaakst als het om klimaat gaat.

Daar is ook geen spelt tussen te krijgen. Als eenling ben je maar één op de 17,5 miljoen Nederlanders, de CO2 uitstoot van alle Nederlandse woningen is maar 11 % van de landelijke uitstoot en het aantal Nederlanders is maar 0,2 % van de wereldbevolking. Daarmee kun je elk schuldgevoel, als het er al mocht zijn, eenvoudig wegcijferen.

Bovengemiddeld

En toch is het lariekoek. Om te beginnen is de totale emissie van Nederlanders bovengemiddeld en in totaal ook meer dan de 170 miljard kg volgens de officiële statistieken van het CBS.

Dat komt omdat onze emissie van methaan daarin niet met de juiste factor 80 is vermenigvuldigd voor omzetting naar CO2 equivalenten in de komende 20 jaar, maar met een factor 25 voor een periode over 100 jaar. Bovendien is alle emissie van onze transporten buiten de landsgrenzen niet meegerekend en ook niet alle emissie in het buitenland die ontstaat door het uitbesteden van producties voor onze consumptie. Daarvoor gecorrigeerd dragen wij als Nederlanders waarschijnlijk geen 0,2 % maar meer dan 0,5 % bij aan de globale emissie.

Vervolgens is de emissie van de 7 à 8 miljoen woningen met gemiddeld 8 ton CO2 per woning niet het enige. Gaan we onze vlees- en zuivelconsumptie meetellen en ons transport per auto en onze vakantiekilometers en onze afvalverwerking en het vrachtverkeer om onze spullen aan te voeren, dan komen we voor alle huishoudens niet op 11% van het totaal in Nederland maar ergens tussen 40 en 50 % uit. Dat is dan nog niet alles, want alle bedrijven die ons werk en inkomen verschaffen en alle kantoren van onze banken en overheden dragen ook bij om ons leven zo leuk mogelijk te maken. Eigenlijk moeten we de emissie van heel Nederland, inclusief de emissie die in het buitenland voor ons gebeurt, delen door het aantal huishoudens en dan komen we op een gemiddelde van zo’n 30 ton per huishouden. Bijna vier keer zoveel als alleen voor de woning.

Het kan minder

Dat kan een stuk minder. De emissie van ons gezin hebben we van 18,5 ton naar 3 ton teruggebracht. Voor een aantal maatregelen hebben we moeten investeren. De kosten zijn inmiddels al lang terugverdiend en door de hoge energieprijzen zijn de besparingen nog verder toegenomen tot 18 % van de totale investeringen. Het is te vergelijken met sparen voor pensioen en het gespaarde geld beleggen om later van de opbrengst te kunnen profiteren.

Mensen met een eigen woning (2,5 miljoen in Nederland) kunnen de hypotheek verhogen om de kosten te financieren. De behaalde besparingen zijn hoger dan de extra hypotheeklasten. Of men kan, zoals wij gedaan hebben, een bestaande hypotheek juist sneller aflossen om daarmee veel rentekosten te besparen. Het geld dat anders als rente naar de bank was gegaan is geïnvesteerd in o.a zonnepanelen. Aflossing van hypotheekschuld is zowat de veiligste manier van “beleggen”.

Voor mensen die de investeringen niet zelf kunnen opbrengen zouden andere investeerders hier toch mee uit de voeten moeten kunnen komen. Voor de 3,5 miljoen huurwoningen in Nederland kunnen de huisbazen en coöperaties of andere beleggers in vastgoed met genoeg kapitaal om te beleggen de investeringen doen, waarbij die investeringen door de huurders worden terugbetaald uit de kostenbesparingen voor gas en licht. Een rendement van 8 % op de investering is gemakkelijk haalbaar.

In de rest van de wereld

Als we dit doortrekken naar de wereld, waarbij ongeveer 1 miljard mensen ofwel ruim 10% van de wereldbevolking, een voldoende hoog inkomen van meer dan $120.00 hebben om dergelijke investeringen te doen, terwijl deze 10% ook ruim de helft van de totale uitstoot aan broeikasgassen veroorzaakt, kom ik tot de conclusie dat deze 10% er heel veel aan kan doen.

In plaats van bouwen van ruime woningen in de vrije sector zouden er groepsgewijze woonvormen gebouwd kunnen worden voor de (3,2 miljoen in Nederland) alleenstaanden die nu vaak een te groot huis bezetten.

Overigens is er niet voor elke reductie van de CO2 emissie investeringsgeld nodig. Door minder vlees of grotendeels vegetarisch te eten en niet te vliegen en een auto te delen hou je al veel geld over.

En dit is nog niet eens alles wat we als individu kunnen bijdragen. Door in het stemhokje de juiste keuze te maken kunnen we met elkaar ook de politiek onder druk zetten zodat er een rechtvaardiger verdeling van de lasten voor klimaatverbetering komt.

Geen subsidies voor fossiel, geen belastingkortingen voor grootverbruikers, geen open winkeldeuren, maar een verplichting om elke parkeerplaats met meer dan 10 plaatsen en elk plat dak van een bedrijf te overdekken met zonnepanelen, geen geld voor meer asfalt en beton maar voor openbaar vervoer en voor een versnelling van de infrastructuur voor stroom, en geen stimuleringen van vliegverkeer en geen reclame voor vlees door te roeptoeteren dat we wel moeten blijven BBQen.

Dat zouden we niet alleen kunnen maar wel met zijn allen kunnen bereiken in Nederland omdat Nederland tot de rijkste landen ter wereld behoort. Maar ook de andere 800 miljoen inwoners op aarde met de hoogste inkomens kunnen dat met elkaar gemakkelijk opbrengen en daarmee zouden we meer dan de helft van de uitgestoten hoeveelheid broeikasgassen kunnen terugbrengen. De technologie is er, het geld is er alleen de politieke wil ontbreekt en daar kunnen we deze week met z’n allen ook iets aan doen.

Han Blok