De doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs (maximaal 2°C opwarming voor het eind van de eeuw, streven naar 1,5°C in 2030) zijn haalbaar als Nederlanders ook hun eetpatroon aanpassen. Dat stelde Energiecommissaris Ruud Koornstra tijdens het Politiek Café van de Green Protein Alliance (GPA) in Nieuwspoort. Zowel Koornstra als de GPA pleiten er dan ook voor om een ‘groene eiwittransitie’ tot een nationale ambitie te maken, waarbij overheid en bedrijfsleven samen miljarden investeren in producten en vooral educatie, voorlichting én gedragscampagnes.
Tijdens het Politiek Café op 29 januari 2018, dat werd bijgewoond door de Kamerleden Tjeerd de Groot (D66), William Moorlag (PvdA) en Esther Ouwehand (PvdD), wees Koornstra erop dat de huidige klimaatdoelstellingen niet haalbaar zijn als er enkel wordt geïnvesteerd in een groene energietransitie. Gezien de enorme impact van de productie en consumptie van dierlijke eiwitten op het klimaat moet op korte termijn het eetpatroon van de gemiddelde Nederlander ingrijpend veranderen. Dat laatste betekent: minder vlees, vis, zuivel en eieren en meer peulvruchten, zaden, noten en vleesvervangers op het bord van de Nederlandse consument.
Volgens GPA-woordvoerder Jeroen Willemsen is het dan ook noodzakelijk dat de overheid naast de middelen die nu worden aangewend om hernieuwbare energie te stimuleren (zo’n 4 miljard euro per jaar), vol inzet om een ‘groene eiwittransitie’ te realiseren. Willemsen:
“Het is de hoogste tijd dat de overheid, samen met de wetenschap en het bedrijfsleven, echt werk gaat maken van haar ambitie om wereldwijd koploper te zijn op het gebied van veilig, gezond en dus vooral plantaardig voedsel. Dat gebeurt niet vanzelf, want nu nog is zo’n 65% van de eiwitconsumptie van dierlijke oorsprong, tegen 35% plantaardig. Willen we die verhouding veranderen, dan moet de ‘mindset’ van consumenten om. Een paar keer per week plantaardig ontbijten, lunchen en avondeten moet net zo normaal worden als je glas naar de glasbak brengen.”
Nieuwe Watersnoodramp
Koornstra hield de aanwezigen voor dat een parallel met de Watersnoodramp van 1953 zich opdringt. “In 1953 wist men al jaren dat de dijken zwak waren en er lag allang een plan voor versterking. Andere zaken kregen echter prioriteit, met een ramp als gevolg. In feite staan we aan de vooravond van een nieuwe Watersnoodramp. We weten dat het niet goed afloopt als we niets doen. En we weten ook wat we kunnen doen, er ligt een plan. Het enige wat nodig is, is ernaar handelen”, aldus Koornstra.
Voorafgaand aan het Politiek Café heeft Blonk Consultants onderzoek gedaan naar de impact van een groene eiwittransitie op het halen van de klimaatdoelstellingen. Aanleiding was dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vorig jaar concludeerde dat de beleidsmaatregelen in het nieuwe Regeerakkoord tot hooguit de helft van de CO2-reductie zal leiden zoals we dat in het klimaatakkoord van Parijs hebben afgesproken. Er is dus sprake van een ‘gat’ van circa 20 miljoen ton dat door flankerend beleid zal moeten worden gedicht. Volgens berekeningen van Blonk Consultants kan de helft van dit ‘gat’ worden gerealiseerd door de productieketens van dierlijke eiwitten efficiënter te maken en de consumptie van dierlijke eiwitten te verminderen.
Miljarden nodig
Al eerder wees de GPA erop dat voor een herstel van de balans tussen dierlijke en plantaardige eiwitten in ons dieet niet alleen langjarige voorlichtings- en gedragscampagnes nodig zijn, maar ook nieuwe wet- en regelgeving. De kosten daarvan zullen de komende decennia in de miljarden euro’s lopen.
Willemsen: “Dat klinkt als veel geld en dat is het ook. Aan de andere kant kan alleen met een dergelijke investering de eiwittransitie naar hetzelfde niveau worden getild als de energietransitie. Beide transities dienen hand in hand te gaan.”
Diverse sprekers tijdens het Politiek GPA Café wezen erop dat een groene eiwittransitie niet alleen de klimaatdoelstellingen dichterbij brengt, maar ook een positieve impact heeft op zaken zoals de mestproblematiek en op de algehele volksgezondheid. Ook is de overtuiging dat een groene eiwittransitie leidt tot veel nieuwe innovaties in de voedselketen, wat zowel goed is voor de werkgelegenheid als voor de exportpositie van Nederland. Willemsen: “Zo beschouwd is een groene eiwittransitie een politieke ‘no brainer’ die op tal van vlakken heel veel oplevert.”
Meer informatie hierover is te lezen op www.greenproteinalliance.nl.