Dankzij schaliegas sneller naar schone en duurzame energie?

Het is een wonderlijke ontwikkeling. De verwoede pogingen om in Nederland naar schaliegas te boren lijken uit te monden in meer bewustwording en wellicht zelfs een versnelling van de transitie naar duurzame energie. Nu al  hebben  112 Nederlandse gemeenten en ook 8 provincies zich Schaliegasvrij verklaard. En in veel gevallen blijft het niet bij nee zeggen. De roep om duurzame en schone energie neemt toe. De volgende stap blijkt een ‘Fossiel Vrij-verklaring’.

Twee maal uitstel van minister

We hebben gelukkig tijd gewonnen.  Eerst stak de rechter in Den Bosch een stokje voor de eerste geplande proefboring in Boxtel, pal naast een landelijk computercentrum van de Rabobank. Na  een duidelijk nee in de gemeenten Haaren en Boxtel groeide het verzet langzaam maar zeker, mede omdat ook Milieudefensie en politieke partijen steun gaven aan de campagne.  Daarna besloot minister Kamp van Economische Zaken dat er eerst een onderzoek moest komen naar de veiligheid van het zogenaamde fracken.  Het rapport daarover oogstte echter zoveel kritiek dat minister Kamp andermaal tot een uitstel besloot; nu om de mogelijke locaties voor proefboringen beter te onderzoeken. Zo kwam er dus voor de tweede keer een periode van 1½  jaar uitstel. En van uitstel komt vaak afstel, in dit geval misschien zelfs  een extra impuls voor de energietransitie, die ook hard nodig is gezien de snelle en meedogenloze klimaatverandering.

Uitnodiging voor 13 december

Het is opvallend dat in vele moties van de 112 gemeenten die zich Schaliegasvrij hebben verklaard, wordt verwezen naar het reeds ingezette beleid voor duurzame energie. Algemeen is het oordeel dat schaliegas dan een stap terug betekent en bovendien onaanvaardbaar grote risico’s met zich meebrengt.  Al die schaliegasvrije gemeenten en provincies zijn nu door de gemeente Boxtel uitgenodigd voor een conferentie op 13 december over samenwerking bij volgende stappen, en de omschakeling naar duurzame energie speelt daarbij een cruciale rol. Zo staat het in de uitnodigingsbrief:  ‘Net als de gemeente Boxtel bent ook u zeer waarschijnlijk overtuigd van de noodzaak de schaliegaskwestie hoog op de politieke en maatschappelijke agenda te houden. Daarom streeft de gemeenteraad van Boxtel ernaar de krachten in de strijd tegen schaliegasboringen te bundelen en nam de raad unaniem een motie aan alle schaliegasvrije gemeenten in Nederland bij elkaar te brengen.  Eerder stuurden wij de Brabantse gemeenten al een oproep om zich schaliegasvrij te verklaren; nu richten we ons tot alle schaliegasvrije gemeenten in Nederland om samen na te denken over het vervolg. We nodigen u uit gezamenlijk een nieuw statement te maken en tegelijkertijd mee na te denken over een versnelde transitie naar duurzame en schone energie. ‘

 ‘Fossiel Vrij’ tegen Carbon bubble

Intussen heeft de gemeente Boxtel zich,  op voorstel van Transition Town Boxtel, als eerste Europese en Nederlandse gemeente naast Schaliegasvrij ook ‘Fossiel Vrij’ verklaard. Dit in navolging van intussen 19 gemeenten in de Verenigde Staten (waaronder Berkeley, San Francisco en Seattle) en ook vele universiteiten en andere instellingen. Ze verplichten zich ertoe alle financiële en sponsor-banden met fossiele bedrijven te verbreken. Zie de hele lijst op:  http://gofossilfree.org/commitments/

Het is een campagne die gebaseerd is op de berekening van de  ‘Carbon bubble’, waaruit blijkt dat nog maar 1/5 deel van alle reeds bekende fossiele bronnen van fossiele energie kan/mag worden verbrand, als we binnen de 2 graden opwarming van de Aarde willen blijven, zoals internationaal politiek is afgesproken. Dus is  4/5 van de aandelen in die fossiele bronnen in feite ook niks meer waard en hebben we opnieuw te maken met een uiterst gevaarlijke economische zeepbel. Daarom begon de Amerikaan Bill McKibben de ‘Fossil Free’-campagne, die onlangs door Urgenda in Nederland en door andere groepen in diverse Europese landen is gestart. Het is nu de bedoeling dat de gemeente Boxtel  op 13 december de “Fossiel Vrij-verklaring’ formeel ondertekent en dat de andere gemeenten en provincies worden geïnspireerd en gestimuleerd om later ook een dergelijke verklaring te tekenen. En zich vervolgens hopelijk nog meer gaan inspannen om schone en duurzame energie te bevorderen.

Overigens: de brief die naar de gemeente Boxtel werd gestuurd om hen te bewegen ‘Fossiel Vrij’ te worden, kan en mag  geheel of gedeeltelijke hergebruikt worden voor uw eigen gemeente. Download hier de brief.

Jan Juffermans