ABP, het pensioenfonds voor overheid en onderwijs, is het fonds met het best ontwikkelde maatschappelijk verantwoord beleggen beleid. De tien best presterende pensioenfondsen op gebied van verantwoord beleggen stijgen boven de rest van de pensioenfondsen uit. De middenmoot stagneert en de helft stelt geen lange-termijndoelen. Dit blijkt uit de ‘VBDO Benchmark verantwoord beleggen door pensioenfondsen in Nederland 2018’, gepresenteerd op 11 oktober in Rotterdam. Het is voor de twaalfde keer dat de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) deze benchmark onder de vijftig grootste pensioenfondsen heeft uitgevoerd.
Voor de eerste keer in de twaalfjarige historie van de Benchmark, is ABP hoger geëindigd dan PFZW (Pensioenfonds Zorg en Welzijn). De top drie bestaat dit jaar respectievelijk uit: ABP, PFZW en een gedeelde derde plaats voor BpfBOUW en BPL Pensioen, het pensioenfonds voor de agrarische sector. Deze vier fondsen zijn de eerste fondsen die de hoogst haalbare score van vijf sterren hebben behaald.
VBDO heeft in goede dialoog met de pensioenfondsen mogelijkheden tot verbetering besproken. Directeur Angélique Laskewitz: ‘We zien dat de top tien best presterende fondsen ook echt verbeteringen heeft doorgevoerd. Zij geven het goede voorbeeld aan de stagnerende middenmoot.’
Bij de middenmoot is vrijwel geen stijging te zien ten opzichte van het jaar daarvoor. Net als vorig jaar blijft het beleid van de pensioenfondsen over het algemeen nog te vrijblijvend, volgens de VBDO. Dit blijkt uit het feit dat 50 procent van de pensioenfondsen geen lange-termijn duurzaamheidsdoelstellingen heeft gesteld. Slechts enkele pensioenfondsen hebben doelstellingen die tijdgebonden zijn en hebben een visie die verder reikt dan een paar jaar.
Hoewel de top twee wordt ingenomen door de twee grootste pensioenfondsen, zijn er ook pensioenfondsen die laten zien dat de grootte niet hoeft te bepalen hoe goed een pensioenfonds presteert. BPL, dat met 16 miljard beheerd vermogen duidelijk kleiner is dan de andere fondsen die vijf sterren krijgen, is een voorbeeld voor andere kleinere fondsen. Ook SNS Reaal, nummer 46 op basis van beheerd vermogen, heeft al jaren een zeer uitgebreid maatschappelijk verantwoord beleggen beleid en eindigde op de achtste plaats.
De fondsen die de grootste stijging lieten zien, zijn Pensioenfonds Detailhandel en Pensioenfonds PGB.
De urgentie van duurzaam investeren
Laskewitz geeft aan dat het cruciaal en urgent is dat duurzaamheidscriteria worden geïntegreerd in elke investeringsbeslissing. Denk alleen al aan het belang van investeren in duurzame energie waarvan de urgentie onderstreept wordt door het recentste IPCC-rapport. Daarnaast gaan duurzame investeringen vaak samen met een goed rendement. Pensioenfondsbestuurders zijn hier nog te weinig van doordrongen. Ook heerst er geen goed beeld van alle extra kansen die dit biedt. Zo is het beoordelen aan de hand van Environment, Social en Governance (ESG) factoren essentieel voor het maken van een risicoprofiel van een bedrijf waarin belegd wordt.
Het is hard nodig dat pensioenfondsen duidelijke richtlijnen stellen aan vermogensbeheerders en hierover met hen in gesprek gaan. Laskewitz: ‘De know how bij de pensioenbestuurders moet snel verhoogd worden, zodat vanuit visie echt gestuurd gaat worden op duurzaamheid, in plaats van dat het een afvinklijstje voor vermogensbeheerders is.’
De vijftig grootste fondsen beheren een totaal vermogen van 1226 miljard euro. Dat is 92 procent van het totaal aan beheerd vermogen van alle Nederlandse pensioenfondsen.
