De Amsterdamse coalitie van VVD, D66 en SP streeft naar een fossielvrije hoofdstad. Dit schrijft het College van B&W in een reactie op de oproep van een grote groep Amsterdammers onder wie Dolf Jansen, Ewald Engelen en Sven Jense. De inwoners vinden het onverantwoord nog te profiteren van een eindige industrie die de toekomst willens en wetens in gevaar brengt. Vooral voor de Amsterdamse haven zijn de consequenties groot.
De energiehaven is kwetsbaar voor de grote onzekerheid op de fossiele brandstof markt: de carbon bubble. Om internationale klimaatafspraken na te komen moet zeker 80 procent van de bekende reserves aan fossiele brandstoffen onder de grond blijven. Deze reserves worden stranded assets. Zakenbanken zoals Citibank zien deze financële zeepbel en raden beleggers daarom aan hun aandelen in de fossiele energie industrie, zoals ExxonMobil, Shell of kolenbedrijven, te verkopen. Steden als Oslo en Kopenhagen geven daar gehoor aan. Pensioenfonds ABP heeft recent besloten om de CO2 uitstoot van hun beleggingen met 25 procent te reduceren.
Amsterdam gaat als werkgever het ABP oproepen om verder te divesteren (aandelen fossiele energie industrie te verkopen). Ook is een onderzoek gestart naar fossiele banden die de gemeente zelf kan hebben. Met het twee jaar geleden verzelfstandigde Havenbedrijf is een dialoog gestart om “de discussie en het denken over de transitie van het havengebied te bevorderen en mogelijkheden te verkennen,” zo schrijft het College.
De briefschrijvers, verenigd onder de naam Amsterdam Fossielvrij, vinden dit een goed begin. Sven Jense: “Door het bezit van de grootste benzinehaven ter wereld en de tweede kolenhaven van Europa is Amsterdam sterk verweven met de fossiele industrie. In 2008 is besloten de infrastructuur voor fossiele brandstoffen niet in oppervlakte uit te breiden. Ook zijn er plannen om de groene bedrijvigheid in de haven (zoals biomassa, biobrandstoffen en hergebruik) te stimuleren. Maar er zijn nog geen concrete plannen voor de vermindering van de doorvoer van fossiele brandstoffen. Financiële gevolgen van een sterk verminderende vraag naar kolen en benzine zijn nog niet onderzocht.”
In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken de opwarming van de aarde tot bij voorkeur 1,5 graad te beperken. Hernieuwbare energie ontwikkelt zich snel, en investeerders trekken zich steeds vaker uit fossiele brandstof terug. Daarom is niet langer aannemelijk dat de afbouw van fossiele brandstoffen op een lineaire, geleidelijke en voorspelbare manier zal plaatsvinden. Wanneer de Gemeente en de haven nalaten zich hierop voor te bereiden, dan zijn de financiële consequenties voor de stad mogelijk ernstig. Pas als de haven fossielvrij wordt kan echt worden gesproken van een Fossielvrij Amsterdam.