Biodiversiteit vergroot koolstofopslag in tropisch bos

Biodiversiteit in tropische bossen is van groot belang voor de opslag van koolstof. Een omvangrijk internationaal team van wetenschappers heeft vastgesteld dat een hoge biodiversiteit de opslagcapaciteit van koolstof in tropische bossen  verhoogt. Deze resultaten van het EU-gefinancierde ROBIN project, met onderzoekers van Wageningen UR (University & Research center), zijn zojuist gepubliceerd in het tijdschrift Global Ecology and Biogeography.

In tropische bossen ligt 25% van de mondiale koolstof opgeslagen en ze herbergen 96% van de boomsoorten in de wereld. Niet duidelijk echter was of deze hoge biodiversiteit er ook toe deed voor de koolstofopslag. Inmiddels hebben ROBIN-onderzoekers de oplossing gevonden. Dit is speciaal van belang voor de VN klimaattop in Parijs, waar de landen het eens moeten worden over de manier om koolstof in bossen opgeslagen te houden, met de bescherming van de soortenrijkdom als extra voordeel.

De ROBIN-onderzoekers, waaronder veel Wageningen UR-medewerkers, zoals Lourens Poorter, Masha van der Sande, Eric Arets, en Marielos Peña-Claros, maten de bovengrondse biomassa in relatie tot de structuur en de biodiversiteit van tropische bossen. Ook hielden ze rekening met milieufactoren zoals jaarlijkse neerslag en bodemvruchtbaarheid. Zij verwerkten de data van 144 000 bomen op 2050 percelen  in 59 bosgebieden. Deze gebieden omvatten alle klimaatzones en breedte graden van laaglanden in de tropen van Latijns-Amerika, met regenval variërend van 750 tot 4350 mm/jaar.

Het team constateerde dat de soortenrijkdom de bovengrondse koolstofopslag bevordert, zodat  extra soorten een verschil kunnen maken. Hoofdauteurprof. Lourens Poorter zegt: “Er zijn goede redenen waarom je biodiversiteit moet behouden voor het functioneren van het ecosysteem. Ecologische theorieën duiden erop dat soortenrijkdom de opname van koolstof kan vergroten; soorten hebben verschillende strategieën om hun hulpbronnen aan te boren en te benutten en daarom zijn ze gezamenlijk efficiënter. Soorten reageren ook verschillend op klimaatfluctuaties, wat betekent dat een hoge biodiversiteit de koolstofopname en –opslag van het ecosysteem buffert tegen klimaatvariaties. Deze ideeën waren getest in relatief eenvoudige systemen zoals graslanden in de gematigde streken, maar nog nooit voor ‘hyperdivers’ tropisch oerwoud.”

Het onderzoeksteam zette de bovengrondse biomassa van 59 tropische boslocaties uit tegen boskenmerken als bomendiversiteit en bosstructuur, en milieufactoren zoals neerslag en bodemvruchtbaarheid. Zij constateerden dat voor deze hyperdiverse tropische bossen de soortenrijkdom een positief en onafhankelijk effect heeft op bovengrondse biomassa, waaruit de onderzoekers afleiden dat diversiteit een voorwaarde is om de koolstofopslag te verhogen.

Het team bepleit daarom biodiversiteitsbehoud een integraal onderdeel te laten zijn binnen het REDD+ programma (Reducing Emission from Deforestation and Degradation) van de Verenigde Naties. Onderzoekster Marielos Peña-Claros zegt daarover: “We hebben deze boodschap vorige maand bij het Europese parlement in Brussel ingebracht toen we de resultaten en implicaties van het ROBIN-project presenteerden. Ze zijn van groot belang voor de klimaatonderhandelingen in Parijs en geven aan dat een hoge biodiversiteit niet alleen aardig is om te hebben, maar ook belangrijk is voor het potentieel aan koolstofopslag door tropisch bos.”