Door de coronacrisis vallen veel projecten in de duurzame energiesector stil. Ook komen nieuwe projecten in gevaar doordat de vergunningverlening vertraging oploopt. Dit blijkt uit een inventarisatie van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) onder haar leden.
Om de klimaatdoelen te kunnen halen, ook met deze crisis, stelt de NVDE oplossingen voor om op een veilige manier door te blijven werken aan de energietransitie.
Acute crisis versus ‘langzame crisis’
“Het coronavirus heeft ingrijpende gevolgen, in de eerste plaats voor onze gezondheid en de zorg, en daarnaast voor onze hele economie,” zegt Olof van der Gaag, directeur van de NVDE. “Het is zorgelijk dat ook de duurzame energiesector geraakt wordt, omdat de acute crisis van vandaag zo ook gevolgen heeft voor het bestrijden van de ‘langzame crisis’: die van klimaatverandering. Wij willen niet alleen de economie en gezondheid van gisteren en vandaag veiligstellen, maar ook die van morgen”.
Twee op de drie bedrijven: stilliggende projecten
Circa twee op de drie bedrijven hebben lopende projecten die stilliggen en portefeuilles die opdrogen. Dit kunnen bedrijven niet lang volhouden. De helft verwacht op korte termijn een omzetdaling van twintig procent of meer; een kwart verwacht zelfs een omzetdaling van veertig procent of meer. Bijna de helft van de respondenten merkt datoverheidsprocessen zoals vergunningsprocedures worden stilgelegd. Ruim de helft van de respondenten voorziet grote tot zeer grote problemen bij het uitvoeren van participatieprocessen met omwonenden, bijvoorbeeld bij wind- en zonprojecten.
Doorwerken waar dat veilig kan
Allereerst zet de sector zich maximaal in om de betrouwbaarheid van de energievoorziening in stand te houden, juist nu. Daarnaast doet de NVDE voorstellen om de schade aan de energietransitie te beperken. Zij bepleit dat projecten doorgaan als dit kan zonder besmettingsgevaar. Zij kijkt uit naar het aangekondigde Protocol ‘Samen veilig doorwerken’ van BZK en I&W. Zij kan aanwijzen welke gespecialiseerde teams uit het buitenland onmisbaar zijn, zodat grensoverschrijdend verkeer tot een minimum beperkt wordt. Participatie van omwonenden is en blijft belangrijk. NVDE-leden pakken de uitdaging op om dit online én laagdrempelig te helpen organiseren.
Hulp overheid onmisbaar
Op een paar punten is de overheid onmisbaar. De NVDE moedigt regio’s en gemeenten zeer aan om te zorgen dat vergunningen geen vertraging oplopen, en dat ook het werk aan de Regionale Energiestrategieën (RES) en warmtevisies doorgaat. De energiebespaarlening van het Nationaal Energiebespaarfonds kan helpen om op korte termijn de vraag aan te jagen. Een andere optie is om de BTW op arbeid tijdelijk te verlagen, terug naar 6%. Dit maakt arbeidsintensieve dienstverlening goedkoper, zoals het verduurzamen van woningen. Zachte directe leningen, bijvoorbeeld via Invest-NL, kunnen helpen om scale-ups te ondersteunen. De realisatietermijn voor afgegeven subsidiebeschikkingen (zoals in de SDE) zou langer moeten worden gemaakt voor projectontwikkelaars die nu buiten hun schuld vertraging oplopen. En mocht Nederland richting een lockdown gaan, dan moeten ook essentiële onderdelen van de duurzame energievoorziening op de lijst met vitale processen staan, zoals warmtelevering en snellaadstations.
De resultaten van de inventarisatie en de nadere omschrijving van de voorstellen vindt u hier.