ODE Decentraal en Milieudefensie ondertekenden de Gedragscode ‘Wind op land’ op het openingsfeest van een nieuwe windmolen in het Limburgse Neer. Deze windmolen is mogelijk gemaakt doordat honderden burgers de handen in één hebben geslagen. “Dit is voor ons als organisaties het uitgelezen moment om de gedragscode voor windmolens op land te onderschrijven, de mensen hier laten zien dat samenwerken om duurzame energie op te wekken echt mogelijk is.” Aldus Siward Zomer, voorzitter van ODE Decentraal. Uit de eerder deze maand verschenen Energieverkenning blijkt dat deze initiatieven ook hard nodig zijn om de geplande doelstellingen in het Energieakkoord te halen. “Niet alleen de overheid maar ook wij burgers moeten er gezamenlijk de schouders onder zetten om de doelstellingen te behalen.” aldus Zomer.
Nog honderden windmolens voor burgers erbij
Om de energiedoelstellingen van 14 procent duurzame energie in 2020 te halen, is het nog nodig om zeker honderden windmolens te plaatsen. Windmolens leiden in sommige gebieden tot verzet van omwonenden. Wanneer burgers zelf de windmolens bouwen, mede-eigenaar worden en de opbrengsten met elkaar verdelen, is het draagvlak een stuk hoger. Dit blijkt uit onderzoek van David Musall en Onno Kuik (2011). Daarom juichen ODE decentraal en Milieudefensie het toe dat meer windmolens gebouwd en beheerd worden door burger-energiecoöperaties. ODE Decentraal behartigt de belangen van de burger-energiecoöperaties.
Gedragscode: betrek de omgeving in het hele proces
De gedragscode ‘Draagvlak en participatie wind op land’ is opgesteld door NWEA en de natuur- en milieuorganisaties en committeert de sector aan een aantal gedragsregels. Zo moet er vooraf een participatieplan worden opgesteld waarin de omgeving zo goed mogelijk betrokken wordt en waarin ook de financiële participatie geregeld kan worden. Door de invulling van de financiële participatie via de coöperatie te laten verlopen, kan de coöperatie samen met de omwonenden nieuwe duurzame projecten voor de regio ontwikkelen. Individuen compensatie uitkeren is in veel gevallen niet nodig en zelfs onwenselijk, omdat het suggereert dat windmolens schade zouden veroorzaken. Daarmee draagt compensatie niet bij aan draagvlak voor windmolens.
Lokale energiecoöperaties realiseren draagvlak onder bevolking
Lokale energiecoöperaties vullen de gedragscode op alle aspecten in, doordat zij de omwonenden en andere burgers die vóór windenergie zijn verenigen. Er zijn zo’n 350 initiatieven in Nederland, waarvan 110 energiecoöperaties met de doelstelling om projecten voor duurzame energie te ontwikkelen. In een coöperatie geldt het principe dat belangrijke besluiten door alle leden gezamenlijk worden genomen. Daardoor bepalen alle leden samen de vorm van de financiële participatie en besluiten zij wat er gedaan wordt met de opbrengsten. Ook bepalen zij samen de hoogte van de rente die uitgekeerd wordt aan de leden die geld hebben geïnvesteerd in de windmolen.
Snel internet voor de omwonenden in Neer
Een voorbeeld van hoe de gedragscode in de praktijk van de energiecoöperatie leidt tot acceptatie van windmolens is de nieuwe Burgerwindturbine in het Limburgse Neer. Daar is samen met de omwonenden besloten om glasvezel internet aan te leggen naar de woningen rondom het windpark. Er is door de bewoners gekozen om met steun van de coöperatie van de opbrengsten uit de windmolen duurzame en sociale projecten voor de buurt te bekostigen.
