In de Amsterdamse Kolenkitbuurt staat een biovergister waarmee duurzame energie wordt opgewekt uit oud en heilig brood. De energie wordt gebruikt door bewoners uit de buurt. De vergister is Gascoland gedoopt.
Brood is heilig in de islamitische cultuur en mag niet als afval in de vuilnisbak worden gegooid. Uit respect voor het graan strooiden moslims hun oude brood op straat om het terug te geven aan de aarde. 80% van de bewoners in de buurt zijn Moslim, dus er werd veel brood gestrooid.
Omdat er ratten op het brood afkwamen, plaatste Stadsdeel West speciale broodcontainers in de Kolenkitbuurt om te voorkomen dat er nog brood op straat werd gestrooid. Maar het brood uit deze containers kwam alsnog in de afvalverbrander terecht.
Nu wordt dit brood door een vergistingsproces omgezet tot biogas. Brood heeft een hoge energiewaarde. Uit een heel brood komt 300 liter biogas. Als een pit van het fornuis vol aanstaat, verbruikt het ongeveer 1m3 aardgas (1000 liter biogas) per uur. Dat is dezelfde hoeveelheid energie als er uit vier witbroden komt.
Het initiatief van de broodvergister komt van Pink Pony Express, een kunstenaarscollectief dat onderzoek heeft gedaan naar hergebruik van voedsel en het opwekken van betaalbare bio-energie. Lokale energiecoöperatie Amsterdam Energie investeert haar winst in lokale energieprojecten en is partner van het project. Enki Energy leverde de speciale techniek dat het vergistingsproces mogelijk maakt.
Waarom vergisten, en niet hergebruiken als basis voor nieuw voedsel? vroegen we aan Annemarie van den Berg van Pink Pony Express. Annemarie legt uit dat het ingezamelde brood niet schoon is. Het is vaak beschimmeld en besmet met bacterien en vervuild met andere etensresten. Het komt er op neer dat vanwege de hoge energiewaarde van het brood, het veel efficienter is om er energie uit te halen, dan die erin te stoppen voor een beperkte opbrengst in nieuwe voeding.
Gascoland krijgt een plek in het pand aan het Piet Paaltjenspad 9, een onderkomen dat ook als thuisbasis dient voor kunstenaarscollectief Cascoland. Het biogas wordt gebruikt door het buurtrestaurant De Kookkit, waar bewoners koken en bakken voor hun buren.
het proces van broodvergisting (klik voor grotere afbeelding)
De broodvergister kan 10 kilo brood per dag verwerken, wat neerkomt op 3000 liter biogas per dag. Daar kunnen 8 huishoudens op koken. Jessica Hammarlund Bergmann van Pink Pony Express: “Onze eerdere tentoonstelling ‘Supernatural’ liet zien hoeveel brood er wordt weggegooid. Met de komst van de biovergister krijgt dit oude brood een duurzame bestemming.”
Roel Schoenmakers van Cascoland vult aan: “Sinds 2010 organiseren wij samen met de Kolenkitbewoners activiteiten waar buren elkaar ontmoeten. In ons restaurant de Kookkit koken en bakken buurtbewoners op zelfgeproduceerd biogas.”
Rolf Steenwinkel van Amsterdam Energie: “De opening van Gascoland markeert tevens de lancering van onze campagne om leden lid te maken van onze coöperatie. Dit is het eerste project van velen die volgen, om echte Amsterdamse energie op te wekken, die wij straks aan onze leden gaan leveren.”
Opening op 14 maart
Vijf dagen voor de Gemeenteraadsverkiezingen grijpen de initiatiefnemers de presentatie van de vergister aan om de toekomst van duurzame opwekking in Amsterdam met aankomend raadsleden te bespreken. Het openingsprogramma ziet er als volgt uit:
16.00 — 16.10 | Opening Gascoland met Stadsdeelwethouder Godfried Lambriex en initiatiefnemers.
16.10 — 16.30 | Talkshow onder leiding van Linda Vermaat met o.a. Rutger Groot Wassink (GroenLinks) en Marijn Bosman (D66) over belang van zelforganiserende Amsterdammers en duurzame energieopwekking in de stad.
16.30 — 16.40 | Presentatie boek ‘Bakkit, een dagboek met taartverhalen’ De verhalen achter het 'taartenbakken voor de buren' geven een inkijkje in de sociale verbanden in de buurt.
Voorafgaand aan de officiële opening vinden er vanaf 12.30 uur diverse broodbakworkshops plaats voor buurtbewoners en andere geïnteresseerden, en van 14.30 - 16.00 uur praten de initiatiefnemers uitgebreid over de mogelijkheden voor vergisting in Amsterdam met energie-experts. Kijk hier voor informatie over dit programma.
