Netbeheerder Liander heeft een actueel overzicht gepubliceerd van knelpunten in het elektriciteitsnet. Op diverse plekken in het verzorgingsgebied zijn beperkingen voor nieuwe initiatieven voor levering of teruglevering voor grootzakelijke klanten. De gebieden waar schaarste is, dienen als basis voor de zogenaamde transportindicatie die vanaf 1 oktober nodig is bij nieuwe aanvragen voor een SDE+-subsidie.
Door de snelgroeiende vraag van onder meer zonneparken, datacenters en andere energie-intensieve sectoren zoals glastuinbouw, raakt het elektriciteitsnet op steeds meer plekken vol. Het Nederlandse systeem is niet op deze snelle en impactvolle ontwikkelingen ingericht. Om aan de vraag te kunnen blijven voldoen, breiden netbeheerders het elektriciteitsnet op veel plaatsen fors uit. Dit kost veel tijd, onder meer vanwege lange vergunningstrajecten en procedures. Daarnaast staat de uitvoering van het werk onder druk door een chronisch tekort aan technici.
Knelpunten in het net
Liander heeft de knelpunten waar beperkt netcapaciteit beschikbaar is geactualiseerd. Het aantal schaarstegebieden is ten opzichte van de zomer verder uitgebreid. Liander breidt het elektriciteitsnet rond de knelpunten uit, evenals op locaties waar de netbeheerder voorziet dat de vraag in de toekomst gaat toenemen. Liander onderzoekt daarnaast de mogelijkheden om de huidige kabels en installaties beter te benutten met slimme oplossingen. Om deze innovaties breed in te zetten zijn wijzigingen van wet- en regelgeving nodig.
Tijdelijk systeem van afstemmen van vraag en aanbod onderzocht
Vooruitlopend op de uitbreidingen heeft Liander ook onderzocht of een tijdelijk systeem van congestiemanagement – het via marktwerking afstemmen van vraag en aanbod in een gebied - mogelijk is. In nagenoeg alle schaarste gebieden is dit mechanisme door uiteenlopende locatie specifieke redenen niet toepasbaar. Dit betekent dat ondernemers die extra elektrisch vermogen willen hebben of meer elektriciteit willen terugleveren in principe moeten wachten totdat het net hier uitgebreid is.
Transportindicatie
De actualisering van de knelpunten in het verzorgingsgebied vormt ook de basis voor de zogenaamde transportindicatie, die vanaf 1 oktober wordt ingevoerd. Voor de najaarsronde 2019 van de SDE+ subsidie stelt het ministerie van Economische Zaken & Klimaat een positieve transportindicatie als aanvullende voorwaarde voor de aanvraag van een subsidie. Dit instrument moet voorkomen dat subsidies voor duurzame opwek terechtkomen in gebieden waar het elektriciteitsnet de komende jaren niet kan voorzien in het benodigde transport. Aanvragers kunnen zelf een check doen op Liander.nl of ze in aanmerking komen voor een positieve transportindicatie.
Verzevenvoudiging van de vraag
Realistisch gezien is Nederland nog maar net begonnen met de energietransitie. Maar nu al ontstaan knelpunten die zowel een belemmering kunnen vormen voor de energietransitie als de verdere economische ontwikkeling van Nederland. De vraag naar de zwaarste aansluitingen, die bijvoorbeeld worden gebruikt voor het aansluiten van grote zonneparken en datacenters, is bij Liander in enkele jaren verzevenvoudigd. Het realiseren van netuitbreidingen is een proces van vele jaren. Dit betekent dat we op een heel andere manier moeten gaan kijken naar de energietransitie.
Noodzaak voor masterplan
Alliander CEO Ingrid Thijssen bepleitte al eerder de noodzaak van een nationaal masterplan voor de energie-infrastructuur. Zij benadrukt de noodzaak van een gezamenlijke aanpak waarbij de direct betrokken partijen komen tot veel meer coördinatie en regie op de transitie. Zo kunnen keuzes gemaakt worden op basis van prioriteiten en volgordelijkheid van het werk, worden schaarse technici daar ingezet waar ze het hardst nodig zijn en kunnen we de infrastructuur creëren die Nederland nodig heeft in de komende decennia.
