De kwaliteit van leven zoals we die nu in Nederland kennen, de brede welvaart ‘hier en nu’, is hoog, maar deze is niet gelijk verdeeld over gemeenten. Over de periode 2015-2022 is de brede welvaart doorgaans toegenomen, ook in gemeenten met een lagere brede welvaart in vergelijking met andere gemeenten. Dit blijkt uit de regionale Monitor Brede Welvaart 2023 van het CBS, gemaakt in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties.
In vergelijking met 2022 zijn de regionale verschillen in brede welvaart niet veranderd. Brede welvaart ‘hier en nu’ is relatief hoog in grote delen van Zuid-Holland, Utrecht, Overijssel en het oostelijke deel van Noord-Brabant en relatief laag in een aantal grote steden, zoals Rotterdam, Amsterdam, Lelystad, Sittard en Vlissingen. Net als in eerdere jaren is de brede welvaart ‘hier en nu’ relatief laag in het oosten van Groningen en Drenthe, Limburg, Zeeland, en de Kop van Noord-Holland. De brede welvaart ‘hier en nu’ is in deze regio’s veel lager dan in regio’s met een relatief hoge brede welvaart. De gemeenten in deze regio’s worden gekenmerkt door lagere arbeidsparticipatie en hogere werkloosheid, lagere ervaren gezondheid en meer overgewicht, lagere besteedbare inkomens, en vooral door een lager vertrouwen in anderen en in instituties.
Trends overwegend positief
De trendmatige ontwikkeling van de brede welvaart ‘hier en nu’ en ‘later’ is over de periode 2015-2022 overwegend positief. De gemeenten die vaker onderaan de ranglijst van indicatoren staan, hebben vaak ook minder positieve trends. Toch zijn er gemeenten waar de brede welvaart in 2022 in vergelijking met andere gemeenten relatief laag was, maar waar de trendmatige ontwikkeling in de laatste acht jaar (2015-2022) gunstig was. Tilburg, Dronten en Rotterdam verkleinden op diverse indicatoren hun achterstand op andere gemeenten.
Rotterdam heeft relatief veel positieve trends richting een grotere brede welvaart
Rotterdam is een gemeente die op relatief veel indicatoren van brede welvaart laag scoort in vergelijking met andere gemeenten. Er zijn echter veel positieve trends over de periode 2015-2022 waarneembaar. Rotterdam staat bij 19 indicatoren bij de onderste kwart van gemeenten op de ranglijst van de brede welvaart ‘hier en nu’. Maar voor 9 indicatoren is er duidelijk een trendmatige verbetering. Hoe meer indicatoren met een positieve trend, hoe hoger de brede welvaart wordt in een gemeente.
Vooral op het gebied van arbeid en vrijetijd zijn de indicatoren in Rotterdam verbeterd. Er is een hogere netto- en bruto-arbeidsparticipatie en ook daalde de werkloosheid over de afgelopen acht jaar. Op het gebied van veiligheid is er ook een trend richting een hogere brede welvaart te zien bij twee indicatoren: het aantal ondervonden delicten en het aantal geregistreerde misdrijven zijn gedaald in Rotterdam.
Houten toont verslechtering ten opzichte van een jaar eerder
Houten staat met 15 indicatoren voor Brede Welvaart ‘hier en nu’ relatief hoog in de ranglijst van de gemeenten. Vergeleken met een jaar eerder blijkt echter dat er relatief veel indicatoren een negatieve verandering laten zien. Voor Houten geldt dat vijf indicatoren een significante jaar-op-jaarverandering hebben richting een lagere brede welvaart.
Het gaat hierbij om een afname van de netto- en bruto-arbeidsparticipatie, vertrouwen van instituties en afname van natuur- en bosgebieden. De afstand tot de dichtstbijzijnde basisschool is toegenomen, wat ook wordt gezien als een negatieve verandering.
Brede welvaart
Brede welvaart is de kwaliteit van leven hier en nu, en de mate waarin deze ten koste gaat van de brede welvaart van latere generaties, of van die van mensen elders in de wereld. De regionale brede welvaart ‘hier en nu’ en ‘later’ wordt in kaart gebracht met behulp van 42 indicatoren. Samen geven deze indicatoren een breed beeld van de staat en ontwikkeling van de regionale kwaliteit van leven.
Brede welvaart ‘hier en nu’ gaat over het ervaren van welzijn, materiële welvaart, gezondheid, arbeid en vrije tijd, wonen, samenleving, veiligheid en milieu. Brede welvaart ‘later’ gaat over de sociale, economische, menselijke en natuurlijke hulpbronnen die volgende generaties nodig hebben om ten minste hetzelfde niveau van brede welvaart te kunnen bereiken als de huidige generatie.
Voor elke indicator is bepaald waar een gemeente staat op de ranglijst ten opzichte van andere gebieden. Wanneer een gemeente voor een indicator in het bovenste kwart van de gemeenten staat, is sprake van een relatief hoge positie op de ranglijst. Staat een gemeente in het onderste kwart van de gemeenten, dan is sprake van een relatief lage positie op de ranglijst.
Opmerking van de redactie: Brede Welvaart meet een gemiddelde en zegt niets over de verschillen binnen een gemeente. De gemiddelde welvaart kan toenemen, terwijl de welvaart voor de minst deelnemende groepen juist achteruit kan gaan. Daarover levert de monitor geen gegevens.
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
