Dertig jaar na de kernramp in Tsjernobyl zijn de gevolgen nog steeds voelbaar. Noorse wetenschappers maten dit jaar een hoge piek in de radioactiviteit bij rendieren en schapen. Metingen voor Caesium-137 bij rendieren in het beroemde Jotunheimen-park toonden een straling van 8200 becquerel per kilo, zo'n vijf maal hoger dan de vorige recordmeting van 1500 becquerel per kilogram in 2012.
Ook andere grazers vertonen een gelijkaardige trend. De radioactiviteit bij schapen op verschillende plekken in het zuiden van het land piekte tot 4.500 becquerel per kilogram. De dosis die veilig geacht wordt voor menselijke consumptie van schapenvlees is 600 becquerel per kilogram.
Paddenstoelen
De onderzoekers hebben een vermoeden over de oorzaak van de hogere metingen. "Dit jaar zijn er extreem veel paddenstoelen geweest, en het seizoen heeft lang geduurd", zegt Lavrans Skuterud in de Noorse krant Verdens Gang.
Met name de zigeunerzwam is een probleem. Het is een voedzame paddenstoel voor zowel mensen als dieren, maar hij heeft de eigenschap erg veel radioactiviteit te absorberen. Als de dieren grote hoeveelheden van de paddenstoel eten, krijgen ze ook veel radioactiviteit binnen.
Caesium-137 heeft een halfwaardetijd van dertig jaar. "Maar de hoeveelheid straling in het milieu vermindert sneller", zegt Skuterud. "Het materiaal spoelt weg of bind zich met de grond. Een klein deel blijft in circulatie in de voedselketen. De waarden schommelen sterk in de herfst, maar in de winter zien we doorgaans gelukkig een gestage afname."