Populaire en wijdverbreide initiatieven voor duurzaamheidscertificering als Rainforest Alliance, Fairtrade en UTZ Certified streven naar betere arbeidsomstandigheden op boerderijen in ontwikkelingslanden. Nieuw onderzoek toont aan dat certificering weliswaar positieve effecten heeft, maar dat deze nog (lang) niet voldoen aan internationale normen. Goodness Guaranteed, het meest recente rapport van SOMO, is de eerste uitgebreide en onafhankelijke studie naar de impact van duurzaamheidscertificering op de arbeidsomstandigheden van werknemers op grote agrarische bedrijven, en wil beleidsmakers ondersteunen om arbeidsomstandigheden verder te verbeteren.
Uit veldonderzoek in Kenia en Indonesië blijkt dat de arbeidsomstandigheden over het algemeen beter zijn op gecertificeerde bedrijven dan op niet-gecertificeerde bedrijven. Echter, uitgebreid literatuuronderzoek toont schendingen van arbeidsrechten op 70 gecertificeerde boerderijen, in 13 verschillende ontwikkelingslanden. Arbeiders worstelen vooral met (te) lage lonen, discriminatie, een gebrek aan vakbondsvrijheid en de mogelijkheid om hun werk veilig te kunnen doen.
De manier waarop arbeidsrechten vastgelegd zijn in de verschillende certificeringen speelt waarschijnlijk een rol in de hoeveelheid klachten die door arbeiders op gecertificeerde bedrijven worden gemeld. Er worden minder schendingen gerapporteerd op bedrijven met certificeringen die arbeidsrechten strenger en uitgebreider vastleggen zoals Fairtrade of MPS-SQ dan bij certificeringen met minder goed-gedefinieerde arbeidsrechten – bijvoorbeeld RSPO, UTZ Certified, SA8000 en Rainforest Alliance.
Onderzoeker Sanne van der Wal: "Het toezicht op de naleving van arbeidsrechten op boerderijen laat voor zeker vijf certificeringen te wensen over. Ook hebben werknemers vaak geen weet van de geldende certificering op hun werkplek, noch wat dit voor hen persoonlijk betekent. Dit ondermijnt de positieve effecten die certificeringen willen bereiken. Certificeringsinitiatieven zouden dan ook controles en het besef van werknemers van hun rechten moeten verbeteren. Verder zouden arbeidsrechten duidelijker en scherper moeten worden verwoord.”
Uit het SOMO-onderzoek blijkt verder dat bij de productie van thee in India en bananen in Costa Rica relatief veel misstanden worden gemeld. Er is echter meer onderzoek nodig om vast te stellen welke factoren hieraan ten grondslag liggen.
Download Goodness Guaranteed