De Europese Commissie maakte haar langverwachte biodiversiteitsstrategie en de Farm to Fork (‘van boer tot bord’)-strategie bekend. Beide plannen hebben een looptijd van tien jaar en zijn belangrijke onderdelen van de zogenoemde Europese Green Deal waarmee Europa wordt verduurzaamd en het EU-herstelplan voor de Corona-crisis. Vogelbescherming Nederland en BirdLife International zijn positief over de voorstellen van de EU. Vogelbescherming dringt er bij de Nederlandse regering op aan de voorstellen voluit te steunen en te zorgen voor volledige uitvoering.

Het gelijktijdig presenteren van beide plannen door de Commissie is opmerkelijk. Hiermee wordt erkend dat destructieve voedselsystemen niet langer de norm mogen zijn in Europa. De Commissie heeft bovendien belangrijke lessen getrokken uit de COVID-19-pandemie. Namelijk dat een gezonde planeet met een rijke biodiversiteit een noodzakelijke voorwaarde is voor een gezonde menselijke samenleving, dat de politieke keuzes moet maken op basis van wetenschap en dat er moet worden gehandeld vóórdat een crisis uit de hand loopt.

Meer natuur, minder pesticiden, natuurvriendelijke landbouw

De Commissie heeft met beide strategieën een aantal radicale stappen gezet en doelstellingen geformuleerd die de toestand van de natuur in Europa kunnen verbeteren:

• De uitbreiding van het aantal beschermde natuurgebieden op land en op zee met 30 procent. Eén derde van deze gebieden wordt strikt beschermd - wat betekent dat er geen menselijke activiteiten mogen plaatsvinden.
• Vermindering van het pesticidengebruik met 50%, zowel wat betreft de hoeveelheid als de toxiciteit.
• Herstel van 10% van het landbouwareaal met natuurlijke elementen, zoals sloten, heggen en bloemstroken, om de duurzaamheid van de landbouw te verbeteren.
• Invoering van bindende EU-doelstellingen voor natuurherstel, om cruciale, grootschalige ecosystemen zoals veenweidegebieden, moerassen, bossen en zee- en kustgebieden te herstellen. Ecosystemen die van vitaal belang zijn voor behoud van biodiversiteit en de aanpassingen aan en beperking van de klimaatverandering.
• Reductie van gebruik van biomassa zoals bomen om energie te produceren.

Europa zet een flinke stap, nu Nederland

Met deze plannen kan de EU vooroplopen in de strijd tegen de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Dat is hard nodig, want als we niets doen, sterven tot één miljoen soorten waarschijnlijk uit. Als de opwarming van de aarde meer dan 1,5 °C bedraagt, bedreigt dat het voortbestaan van de mensheid.

De nieuwe Europese strategieën kunnen een uitweg bieden in onze grote, mondiale crises. Maar zonder de steun en uitvoering van de 27 lidstaten wordt er weinig bereikt. Vogelbescherming Nederland – partner van de wereldwijde organisatie BirdLife International – vindt daarom dat de Nederlandse overheid beide hoopvolle strategieën moet omarmen en uitvoeren.

Want nergens in Europa is de biodiversiteit zo afgetakeld als in Nederland en nergens heeft de intensieve landbouw zo’n groot aandeel in de achteruitgang van de natuur. Tientallen vogelsoorten die zo kenmerkend zijn voor ons boerenland zijn sterk achteruitgegaan, vogels zoals grutto– onze nationale vogel –,  veldleeuwerik en zelfs de ooit zo talrijke spreeuw.

Vogelbescherming vindt dan ook dat er perspectief geboden moet worden aan boeren die een omslag willen maken naar een duurzame en natuurinclusieve landbouw, zodat zij met deze vorm van boeren een goede boterham kunnen verdienen.

Burgers verlangen naar gezonde leefomgeving

Met dit nieuwe beleid voor de EU gloort er een zonnige toekomst voor de natuur in ons land. Maar óók voor onze bewoners. Want zeer veel Nederlanders beseffen juist tijdens de huidige Corona-crisis, dat onze samenleving anders ingericht moet worden. Dat geldt zeker voor onze voedselproductie en andere takken van de economie. Burgers verlangen meer dan ooit naar een gezonde, natuurlijke leefomgeving.