Doorgaans worden we tegen het einde van een jaar overspoeld met voorspellingen van trends en ontwikkelingen voor twaalf nieuwe maanden en later. Ik heb ze nog niet geteld dit jaar, maar voor mijn gevoel zijn het er beduidend minder dan voorheen.
Misschien komt dat wel doordat we in 2014 gedwongen werden ons meer met de kern van onze waarden bezig te houden, in plaats van met de franje. We werden staande gehouden door de Islamitische Staat, de Verenigde Staten en de Russische Natie, die in een sinistere driehoeksverhouding ieder gevoel van veiligheid, zekerheid en vrijheid van wereldburgers met de grond gelijk maakten, met de MH17, bezetting en onthoofding als macabere instrumenten.
We worden gegijzeld door een economie die in al haar voegen kraakt en door kortzichtige beleidsmakers die de ondernemingszin en saamhorigheid in brede lagen in de samenleving verlammen door de ongelijkheid tot hoge pieken op te jagen.
En wie er nog de aandacht voor kon opbrengen werd in het jaar dat voorlopig als warmste ooit de boeken in gaat, geconfronteerd met het bewijs dat ons klimaat blijvend en ingrijpend verandert, zonder dat we daar nog veel aan kunnen doen (zelfs als we daarvoor ineens wel de politieke wil zouden kunnen opbrengen).
Misschien kunnen we de beweging van de buitenwereld wel samenvatten in een enkele en allesomvattende gigatrend: die van doorschieten. Doorschieten van economische dogma’s die uiteindelijk de welvaart vernietigen die ze beogen in stand te houden. Doorschieten van politieke en religieuze ideologieën die in hun fanatisme de vrijheid vernietigen waarin hun oorspronkelijke waarden ooit tot stand kwamen. De trend van een mega overshoot in het exploiteren van onze materiële en mentale omgeving, ter meerdere eer en glorie van ons vermeende eigenbelang. Vermeend, want wat met megalomanen gebeurt leert de geschiedenis bij herhaling.
Al doorschietend vliegen we zo meteen het jaar van de geit binnen, zo zegt de Chinese astrologie. De geit, die staat voor verantwoordelijkheid, voor mededogen, en ook voor creativiteit. Die vrouwelijk van aard is en ver weg blijft van conflicten. De geit, die eigenlijk in alles het tegendeel is van de grote beweging van de laatste tijd.
Al doorschietend zouden we ook bijna nog missen wat er in de binnenkant van de samenleving gebeurt. Daar proberen talloze mensen in nieuwe vormen met elkaar een andere invulling aan hun bestaan te geven. Zo zorgen ze al delend en experimenterend voor zichzelf en hun omgeving en benoemen ze waarden op heel veel meer manieren dan alleen als het bedrag op hun loonstrook.
Het jaar van de geit zou ons wel eens terug kunnen brengen op een weg naar meer evenwicht en respect, naar de echte kernwaarden van ons bestaan. Waarden die we doorgaans als duurzaam betitelen. Wie naar buiten kijkt ziet dat er een stevige koerswijziging nodig is om op dat pad terecht te komen. Een verandering ook, die niet vanzelf tot stand komt. Wie naar binnen kijkt ziet dat de metamorfose daar al duidelijk vorm krijgt en sterk aan kracht en omvang wint. Met een beetje steun van de geit kan die transitie komend jaar wel eens in een beslissende versnelling komen. Vort met dat beest, op naar het Jaar van de Transitie.
Peter van Vliet