In 2015 beloofden de lidstaten van de Verenigde Naties plechtig een samenhangende en universele reeks van zeventien Sustainable Development Goals (Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen of SDGs) te zullen nastreven, die alle dimensies van de economische en sociale ontwikkeling bestrijken.
Beleggingen zijn onontbeerlijk voor het verwezenlijken van de SDGs, die ten doel hebben de armoede te elimineren, een einde te maken aan de honger, de klimaatverandering te bestrijden, een veerkrachtige infrastructuur te bouwen, en inclusieve en duurzame economische groei te bevorderen. Toch hebben we drie jaar later later nog steeds bij lange na niet genoeg gedaan om onze financiële systemen af te stemmen op het nastreven van de SDGs.
Doelen niet haalbaar
De Verenigde Naties hebben, in samenwerking met bijna zestig agentschappen en internationale instellingen, onlangs een inschatting gepubliceerd van de vooruitgang van de wereld op weg naar een verandering van de financiering van, het beleid rond en de regelgeving ten behoeve van het bereiken van de SDGs. Daaruit blijkt dat de doelen, ondanks positieve ontwikkelingen op het gebied van duurzaam investeren, niet gehaald zullen worden, tenzij we het hele financiële systeem weten te verschuiven in de richting van langetermijnbeleggingen, en tenzij we van duurzaamheid een centraal punt weten te maken. Zonder langetermijnperspectief zullen bepaalde risico’s, met name de risico’s die gerelateerd zijn aan de klimaatverandering, niet verdisconteerd worden in particuliere beleggingsbeslissingen.
De mondiale geldstromen zijn gigantisch, maar de kwaliteit van de beleggingen is van cruciaal belang. Momenteel wordt de volatiliteit van de kapitaalmarkten en de wisselkoersen vooral bepaald door beleggingspatronen op de korte termijn, waardoor de kosten en risico’s van duurzaam beleggen, met name voor ontwikkelingslanden, aanzienlijk toenemen. Als we prikkels creëren om de geldstromen zich in de richting van infrastructuurprojecten voor de langere termijn te laten bewegen, zoals bruggen, wegen en water- en rioleringssystemen, leveren we een grote bijdrage aan de ontwikkeling en de stabiliteit.
Klimaat en gendergelijkheid aanpakken
En die investeringsprojecten moeten ecologisch en sociaal duurzaam zijn. Omdat de investeringen van vandaag, vooral in energiesystemen, de ontwikkelingspaden voor decennia zullen bepalen, moet er meer worden gedaan om te verzekeren dat deze investeringen, nu en in de toekomst, onze inspanningen om de klimaatverandering aan te pakken niet ondermijnen. Bovendien moet gendergelijkheid ook hier, net als bij al het economische beleid, een centrale overweging worden.
Het veranderen van het financiële systeem zal niet makkelijk zijn. De hedendaagse kapitaalmarkten zijn overwegend gericht op de korte termijn, zoals blijkt uit de volatiliteit van de kapitaalstromen en de korte tijd dat aandelen op sommige ontwikkelde markten worden vastgehouden door beleggers. Die tijd is van gemiddeld acht jaar in de jaren zestig teruggelopen naar acht maanden nu. En hoewel institutionele langetermijnbeleggers ongeveer $80 bln aan bezittingen hebben, waarvan ongeveer de helft uit langetermijnrisico’s bestaat, wordt bijna 75% daarvan gevormd door liquide beleggingen, terwijl slechts 3% in infrastructuur is gestoken.
Geld gaat naar aandeelhouders, niet naar investeringen
Dezelfde tendens viert hoogtij in de echte economie. In 2016 gaven S&P 500-bedrijven ruim 100% van hun winst uit aan dividenden en aandelenterugkopen, die de aandelenkoersen op de korte termijn een impuls geven, in plaats van dat ze de langetermijnwaarde laten stijgen door investeringen. Uit een onderzoek uit februari 2017 van het McKinsey Global Institute bleek dat 87% van de directeuren en managers van bedrijven zich “gedwongen voelt om binnen twee jaar of minder sterke financiële prestaties te laten zien,” terwijl 65% zegt dat “de kortetermijndruk de afgelopen vijf jaar is toegenomen.” Bovendien heeft 55% gezegd dat ze investeringen in projecten met positieve resultaten zouden uitstellen om de balansdoelstellingen van het kwartaal te kunnen halen.
Beleggers ertoe brengen van hun kortetermijnblik over te stappen op langetermijndenken is een voorwaarde voor het bereiken van al onze economische, sociale en ecologische doelstellingen. Maar de particuliere sector zal deze overstap niet uit zichzelf maken. Beleidsmakers zullen tussenbeide moeten komen om leiderschap te bieden. Markten werken niet eerlijk en in het publiek belang zonder weloverwogen en goed afgedwongen regels, door overheden in stelling gebracht. Afgezien van publieke investeringen is dit een van de meest essentiële taken van de staat.
Andere regels nodig
Voor het veranderen van het mondiale financiële systeem zijn veranderingen van de regelgeving nodig, evenals van de kapitaalvereisten, de beleggingscultuur en de beloning van managers, waarvoor nieuwe en betere lange termijn benchmarks gevonden moeten worden. Hervormingen van de boekhoudkundige praktijk, vooral op het gebied van illiquide beleggingen, zullen ook nodig zijn, bijvoorbeeld om de kortetermijndruk van de zogenoemde “mark-to-market”-methode tegen te gaan. En institutionele beleggers moeten zich meer richten op de langere termijn en rekening houden met alle factoren die een materiële invloed uitoefenen op de rendementen, of ze nu financieel, ecologisch, sociaal of overheid gerelateerd zijn.
Met nog twaalf jaar te gaan kan het lijken alsof de wereld nog genoeg tijd heeft om voortgang te boeken in de richting van het bereiken van de SDGs. Maar uit de ervaringen uit het verleden van de VN met doelgerichte initiatieven blijkt dat het belangrijk is al vroeg in het proces beslissende stappen te zetten. Wat de zaken er erger op maakt, is dat escalerende geopolitieke en handelsspanningen ons dreigen terug te werpen, in plaats van verder te brengen. Dergelijke meningsverschillen mogen echter niet in de weg staan van het verwezenlijken van de SDGs en het bouwen aan een duurzame toekomst.
Die toekomst zal bovenal gefinancierd moeten worden. Hoewel publieke en particuliere instellingen op diverse niveaus van het internationale financiële systeem al aan het veranderen zijn, moet het hele systeem nog het soort transformatie ervaren dat nodig is. We zijn het allemaal eens over wat we moeten doen; nu moeten we de daad ook bij het woord voegen.
Liu Zhenmin
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
