In iedere krant staat wel een keer elite of populisme. Er is veel maatschappelijke discussie maar weinig echt debat. Enkele vaak voorkomende voorbeelden uit die discussies: op universiteiten en hogescholen zie je vrijwel alleen linkse docenten. Politiek correct gedrag is de norm, maar het taalgebruik verruwt misschien wel maar het is wel de taal van het volk. De Euro is alleen goed voor de grootbanken.
Wat ik in mijn essay heb geprobeerd is al die verschillende achtergronden en oorzaken – met relevante literatuur – systematisch op een rij te zetten. Toch zitten er een paar duidelijke hoofdlijnen in al die achtergronden en oorzaken. We zien sinds de jaren ’80 een politiek van het neoliberalisme met groeiend marktfundamentalisme. Groeiende inkomens- en vermogensverschillen. Alles wordt commercieel; heeft een verdienmodel en in een algoritme gestopt. Het ontbreken van een lange termijn visie bij bedrijven en overheden.
De maatschappelijke gevolgen ook in hoofdlijnen: ’t verdwijnen van de solidariteit. Vroegere duidelijke kaders en instituties zijn ‘vloeibaar’ geworden. Tribalisme: alleen de eigen groep telt; populisme; anti-elitarisme. Digitaal denken in ja/nee nul/een.
We moeten proberen betere alternatieven te geven. We moeten in gesprek te blijven. De beste invalshoek hiervoor in: de wijk, de stad, het dorp, de regio. Voor deze veranderpolitiek geef ik in het tweede deel van mijn essay de nodige aanzetten en ideeën.
Er kan veel, er gebeurt veel, er is nog veel meer nodig. De urgentie rond biodiversiteit en klimaat groeit letterlijk zienderogen! Zolang de systeemkrachten die economische groei veroorzaken onaangetast blijven zal die urgentie blijven groeien. In de woorden van Greta Thunberg voor de VN in september 2019: Right here, right now is where we draw the line. The world is waking up. And change is coming, whether you like it or not.
John Huige
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
