2020 zou zo maar eens het jaar van de doorbraak van waterstof kunnen zijn. Europese landen, waaronder Nederland en Duitsland, hebben ambitieuze waterstofstrategieën gepubliceerd en ook Frans Timmermans van de Europese Commissie is druk bezig het waterstofvuurtje op te stoken. Daarnaast wordt er met de SDE++ subsidiepot geld beschikbaar gesteld voor de productie van groene en blauwe waterstof in Nederland.
Onderzoek van Aurora Energy Research toont aan dat de kosten van waterstof in Nederland sterk afhankelijk zijn van de ontwikkeling van de vraag. Bij een hogere vraag zal de prijs namenlijk aanzienlijk stijgen – zeker als aan de vraag beantwoord moet worden door groene waterstof. Dit onderstreept het belang van goed kijken naar de doeleinden waarvoor waterstof gebruikt wordt.
“We zien dat de vraag vanuit de mobiliteit- en warmtesector de grootste invloed op onze prijsprognoses heeft”, zegt projectleider Alexander Esser van Aurora Energy Research. Waterstofexpert Dr. Marise Westbroek vult aan: “Als in deze sectoren de focus ligt op directe elektrificatie in plaats van waterstofproductie, zullen we in Nederland in 2050 ‘slechts’ongeveer 50 TWh waterstof nodig hebben. Dan wordt waterstof voornamelijk gebruikt in de staal-, cement- en chemische industrie in Nederland. Mocht waterstof op grote schaal worden gebruikt in het vervoer en voor de opwekking van warmte, dan kan de vraag in 2050 meer dan drie keer zo groot zijn.”
Een lagere vraag maakt het mogelijk om goedkope hernieuwbare elektriciteit te gebruiken voor de productie van waterstof
Als de vraag van 150 TWh uitsluitend met groene waterstof zou worden afgedekt, ligt de prijs per megawattuur in 2040 meer dan twee keer zo hoog als bij een lage vraag. De reden hiervoor is de hoge elektriciteitsbehoefte van elektrolyse. De berekeningen van de Aurora- experts laten zien: “Wanneer de vraag naar waterstof laag is, kunnen elektrolysers veel vaker gebruik maken van de lage elektriciteitsprijzen in fasen met veel zon en wind. Als er daarentegen meer waterstof nodig is, en er in tijden van hogere elektriciteitsprijzen ook waterstof moet worden geproduceerd, stijgen de waterstofprijzen.” Om de kosten van groenewaterstof laag te houden, geeft Westbroek aan dat het nodig is om “goed na te denken over de vraag in welke sectoren en in welke mate waterstof absoluut nodig is in bijvoorbeeld in de mobiliteits- en warmtesector.” Mocht waterstof breed worden toegepast, dan wordt het door de hoge kosten moeilijk om in deze hoge vraag alleen met groene waterstof te voorzien.“Blauwe waterstof is nodig om de kosten aanvaardbaar te houden”, concludeert het rapport van Aurora.
Uit de analyse blijkt verder dat het importeren van groene waterstof uit zonovergoten niet- Europese regio’s zoals de Sahara ook geen oplossing is: “Zodra het nodig is om nieuwe pijpleidingen aan te leggen of de waterstof per schip te vervoeren, zal de intercontinentale invoer van waterstof duurder worden dan die van de binnenlandse productie”, zegt Esser.
Groene waterstof heeft politieke steun nodig
In de Nationale Waterstofvisie geeft de Nederlandse overheid aan dat de toekomst van waterstof toch vooral groen is. Ongeacht de toekomstige ontwikkeling van de vraag naar waterstof, laat het onderzoek ook zien dat groene waterstof extra overheidssteun nodig heeft om te kunnen concurreren met blauwe waterstof. Uit de berekeningen van Aurora blijkt dat groene waterstof ongeveer 50 procent duurder is en dat, zonder overheidssteun, groene waterstof pas in de jaren veertig van deze eeuw concurrerend zou kunnen worden met andere vormen van waterstof. Politieke maatregelen moeten ervoor zorgen dat er in de komende jaren voldoende elektrolysers, de nodige hernieuwbare elektriciteitsproductiecapaciteit en waterstofopslagfaciliteiten bijkomen.
“Steunmaatregelen zoals bijvoorbeeld een minimumquotum voor groene waterstof zullen leiden tot schaalvoordelen en technologische vooruitgang, waardoor de investeringskosten dalen”, aldus Esser. “Tegelijkertijd zou een sterkere uitbreiding van hernieuwbare energieën leiden tot meer fasen met lage elektriciteitsprijzen. Beide samen zouden de productie van groene waterstof concurrerend maken”. Onder deze omstandigheden zou de helft van de vraag naar waterstof al in 2040 door groene bronnen kunnen worden gedekt. In 2050 zou dit aandeel stijgen tot ongeveer 90 procent.
Samen bepalen we de richting van de toekomst, elke dag weer. Koelen we het klimaat weer af? Blijven we veilig? Maken we de samenleving eerlijker? Als je kunt, help dan mee. Steun ons als lid of donateur. Want zonder voldoende ondersteuners redden we het niet. Dank je wel.
Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.
Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws
