Paracetamol die in Nederland wordt verkocht blijkt vervuild te zijn met de kankerverwekkende stof PCA. De vervuilde grondstof voor de pillen komt uit China. Het gaat om pillen die die te koop zijn in drogisterijen, supermarkten en apotheken in Nederland. De vervuiling van de pijnstillers werd ontdekt door Zembla en NRC.
Het gaat om de grootste producent van paracetamol ter wereld, het Chinese Anqiu Lu’an Pharmaceutical. Zembla en NRC lieten monsters van drie door Anqiu Lu’an geproduceerde partijen van de pijnstiller en koortsremmer analyseren door een gecertificeerd laboratorium in Duitsland.
Van de in het voorjaar van 2019 geproduceerde, 36 miljoen pillen paracetamol is niet bekend waar ze terecht zijn gekomen.
Alle drie de onderzochte partijen bleken vervuild te zijn met 4-chlooraniline, afgekort PCA. Deze stof is genotoxisch carcinogeen en kan levertumoren veroorzaken bij proefdieren door aantasting van het genetisch materiaal.
De toezichthouders blijken de risico’s van PCA verschillend in te schatten. Als je de gevonden concentraties afzet tegen de richtlijn die EMA hanteert, blijkt iemand die dagelijks niet meer dan zes vervuilde tabletten slikt, binnen de "toelaatbare dagelijkse inname" van PCA te blijven.
Omdat het DNA aangetast kan worden, hanteert EFSA echter een strakkere norm. De ontdekte concentraties liggen een factor achttien boven het niveau dat EFSA veilig acht. Waar EMA zes vervuilde pillen per dag acceptabel vindt, is volgens EFSA bij meer dan één vervuilde pil per dag al een onacceptabel risico op kanker.
Haal pillen uit de markt
Door NRC en Zembla geraadpleegde toxicologen uit Nederland en België, Hoogleraar Jan Tytgat (KU Leuven) en emeritus hoogleraar toxicologie Martin van den Berg (Universiteit Utrecht), steunen de strenge veiligheidsmarge van EFSA. Volgens beide hoogleraren zouden partijen paracetamol van fabrieken die dezelfde productiemethode gebruiken als Anqiu Lu’an getest moeten worden op PCA.
Apotex in Leiden, dochter van het Indiase concern Aurobindo, betrok de afgelopen jaren grondstoffen van Anqiu Lu’an. Apotex maakt paracetamol voor de (huis)merken van onder meer Albert Heijn, Etos, Jumbo, Trekpleister, DA en Kruidvat.
Geen actie
NRC en Zembla hebben de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) ingelicht over de aangetroffen vervuiling.
De inspectie liet in een e-mail weten in deze kwestie vooralsnog "geen rol" voor zichzelf te zien. Het CBG ziet geen reden om de vervuilde partijen op te sporen of om breder onderzoek te doen. De onderzochte batches vallen volgens het CBG "ruim" onder de limiet die geneesmiddelenbureau EMA hanteert. Over genotoxiciteit schrijft het CBG helemaal niets, en PCA zou enkel "mogelijk kankerverwekkend" zijn.
Europa volledig afhankelijk
Paracetamol is een van de voorbeelden van medicijnen, waarvoor Europa zich volledig afhankelijk heeft gemaakt van Chinese en Indiase leveranciers. Al meer dan tien jaar geleden sloot de laatste Europese productiefaciliteit voor paracetamol. Dat gebeurde onder druk van de markt: Europese bedrijven konden de prijzenoorlog niet bijhouden.
De kernvraag die hier opnieuw kan worden gesteld is in hoeverre we bereid zijn om de veiligheid van onze gezondheid op te offeren aan de winstgevendheid van de gezondheidszorg.
