De huidige CO2-stijging door menselijke activiteit is vandaag zes keer groter dan eerdere opstoten van CO2 in de atmosfeer ooit hebben laten zien. Dat is de conclusie van een Europees onderzoeksteam onder leiding van Zwitserse wetenschappers.
Ook eerdere warme perioden in de geschiedenis gingen gepaard met een opstoot van de CO2-concentratie in de atmosfeer. De CO2-stijging door toedoen van de mens zoals we die vandaag zien, is echter meer dan zes keer groter en verloopt bijna tien keer sneller dan die eerdere sprongen, stelt het Europese onderzoek.
Nieuwe technologie
Een nieuwe meettechnologie die werd ontwikkeld door het Oeschger Centre for Climate Change Research (OCCR) aan de Universiteit van Bern in Zwitserland, biedt verfijnde inzichten over het klimaat in het verleden. Via hoge resolutie-metingen in de Antarctische ijsvlakte, kunnen eerdere CO2-concentraties nauwkeurig worden gereconstrueerd. De studie die is gepubliceerd in Science, is een analyse van de atmosferische samenstelling van de aarde tussen 330.000 en 450.000 jaar geleden.
Het onderzoek toont aan dat abrupte CO2-stijgingen kenmerkend zijn voor ons klimaatsysteem en dat ze zelfs tijdens interglaciale perioden zijn voorgekomen. “Tot nu toe werd aangenomen dat het klimaat erg stabiel was tijdens vroegere interglaciale perioden en dat er geen abrupte veranderingen waren in de atmosferische CO2-concentratie”, zegt Christoph Nehrbass-Ahles van de Universiteit van Cambridge, de hoofdauteur van de studie.
Volgens Nehrbass-Ahles werden abrupte stijgingen altijd duidelijk omdat smeltende ijsmassa's op Groenland of Antarctica de oceaancirculatie aanzienlijk verstoorden. Als de CO2 in de atmosfeer snel stijgt, kunnen gelijktijdige veranderingen in de circulatie van de Atlantische Oceaan worden gedetecteerd.
Natuurlijke sprongen
Het feit dat forse CO2-sprongen niet alleen tijdens ijstijden maar ook tijdens twee interglaciale perioden konden worden gedetecteerd, verraste de onderzoekers. “We hebben deze gebeurtenissen meerdere keren in het ijs gemeten en kwamen altijd tot dezelfde conclusie”, zegt Nehrbass-Ahles.
“We weten nog niet waarom dit is gebeurd”, zegt klimaatonderzoeker Thomas Stocker, coauteur van de studie. Dit roept nieuwe onderzoeksvragen op voor de wetenschappers, maar wat wel duidelijk is, is dat de CO2-sprongen in vroegere interglaciale perioden ruimschoots worden overtroffen door de huidige ontwikkeling. “De natuurlijke sprongen in de CO2-concentratie in de atmosfeer gebeurden bijna tien keer langzamer dan de door mensen aangestuurde toename in het afgelopen decennium”, benadrukt Nehrbass-Ahles.
Klimaatdoelstellingen
De onderzoekers vergeleken de CO2-sprongen uit het verleden met de stijging van de CO2 door menselijke activiteit vandaag. Volgens Stocker bedroeg de grootste CO2-sprong in het verleden ongeveer 15 ppm (deeltjes per miljoen, de eenheid voor atmosferische CO2-concentratie), wat ongeveer gelijk is aan de toename die de mensheid de afgelopen zes jaar heeft veroorzaakt.
“Op het eerste gezicht lijkt dit misschien niet zo belangrijk", zegt Stocker, “maar gezien de hoeveelheden CO2 die we nog mogen uitstoten om de in Parijs overeengekomen klimaatdoelstelling van 1,5 graden Celsius te halen, zijn dergelijke verhogingen zeker relevant. De bevindingen van dit onderzoek zetten ons nog meer onder druk om het klimaat te beschermen”, concludeert hij.