Landen moeten dringend meer maatregelen nemen om zich aan te passen aan de klimaatcrisis, zeggen de Verenigde Naties. Doen ze dat niet, dan riskeren ze enorme kosten, schade en verliezen.

In de strijd tegen de klimaatverandering gaat de meeste aandacht naar de uitstoot van broeikasgassen, om de opwarming te beperken (mitigation). Veel minder aandacht is er voor aanpassing (adaptation) aan de nu al onvermijdelijke gevolgen van de klimaatcrisis.

Harde waarheid

Het Adaptation Gap Report van de VN-milieuorganisatie (Unep) stelt vast dat landen wel vooruitgang hebben geboekt in de planning, maar ver achterop hinken wat betreft financiering en vooruitgang op het terrein.

“De harde waarheid is dat de klimaatverandering op komst is, en de gevolgen zullen kwetsbare landen en gemeenschappen het hardste treffen, ook al halen we de doelstellingen van Parijs”, zegt Inger Andersen, directeur van UNEP. “We moeten de wereldwijde belofte nakomen om de helft van alle klimaatfinanciering dit jaar te besteden aan aanpassing.”

Plannen omzetten in actie

Het goede nieuws is volgens het rapport dat bijna driekwart (72 procent) van de landen nu ten minste één instrument voor aanpassingsplanning heeft. De meeste ontwikkelingslanden werken aan nationale aanpassingsplannen. Maar de financiering die nodig is om de plannen uit te voeren, groeit niet snel genoeg.

Het tempo stijgt wel, maar wordt overtroffen door snel stijgende kosten. Die worden nu in ontwikkelingslanden al geschat op een jaarlijkse 70 miljard dollar. Dat cijfer zal naar verwachting stijgen naar 140 tot 300 miljard dollar in 2030 en zelfs 280 tot 500 miljard dollar in 2050.

Er zijn ook bemoedigende ontwikkelingen: het Green Climate Fund (GCF) heeft 40 procent van zijn totale portefeuille toegewezen aan adaptatie en trekt steeds meer particuliere investeringen aan. 

Natuurlijke oplossingen

Volgens het rapport is er ook meer aandacht nodig voor op de natuur gebaseerde oplossingen, zoals mangrovebossen in plaats van een betonnen dam. Dergelijke oplossingen zijn niet alleen minder ingrijpend voor het ecosysteem, maar hebben vaak veel voordelen.

Ze zijn in veel gevallen goedkoop, goed voor de biodiversiteit en kunnen voordelen opleveren voor de lokale gemeenschappen en economie. 

Vanzelfsprekend blijft ook mitigation - het beperken van de uitstoot van broeikasgassen - een cruciale strategie om de kosten van de klimaatimpact te beperken. 

De 2-gradendoelstelling van Parijs halen, zou het verlies aan groei wereldwijd kunnen beperken tot 1,6 procent, flink minder dan het verlies van 2,2 procent dat geschat wordt in een 3-gradenscenario.