Vandaag – 26 januari 2017 – komt in Den Haag een select gezelschap bijeen voor een voedseltop. Deze top leidt aan obesitas: het bedrijfsleven is zwaar oververtegenwoordigd. De gevestigde orde en grote bedrijven krijgen alle ruimte. Een gemiste kans, want er zijn in ons land zo veel boeren en burgers bezig met de hoogstnoodzakelijke omslag naar een duurzaam voedselsysteem en daarvan zijn er maar zo weinig uitgenodigd. Nog minder krijgen de kans ook iets te zeggen. Dat zegt Voedsel Anders, netwerk voor eerlijke landbouw.
De toekomst van ons voedsel wordt in deze top gedomineerd door Unilever, met Benelux directeur Conny Braams en Unilever bestuurlid Louise Fresco (tevens bestuursvoorzitter van de Wageningen Universiteit), supermarktketens als Albert Heijn en Jumbo en de woordvoerders van ‘business as usual’ zoals CBL, FNLI en de LTO. Het is vreemd dat de overheid vooral de grote bedrijven ziet als motor voor verandering in een voedselsysteem voor ons allen. Terwijl deze bedrijven niet als eerste doel hebben om ons algemeen belang te dienen maar wel om geld te verdienen en hun aandeelhouders tevreden te stellen.
Positieve noten zijn de aandacht voor de City Deal ‘Voedsel op de stedelijke agenda’ en daarbinnen het belang van korte ketens, stadslandbouw en lokaal voedselbeleid. Plus de aanbieding van het gloednieuwe manifest voor Natuurinclusieve Landbouw aan Staatssecretaris Marcel van Dam.
De eenzijdige en beperkte opzet van de voedseltop is een valse start in een belangrijk nieuwe fase van maatschappelijk debat over concrete stappen naar een gezond en duurzaam voedselsysteem. Een wijze van productie die niet ten koste gaat van milieu en klimaat, met gezonde bodems en met korte ketens van producent naar consument en een eerlijke prijs voor de boer. Dat vraagt wel iets meer dan mooie praatjes, vrijblijvende convenanten, vrijhandelsverdragen en misleidende labels over zogenaamd ‘verantwoorde soja’ en ‘duurzame palmolie’. Weinig kans dat Nederland met deze beperkte inzet over vijf jaar aanspraak kan maken op de titel ‘wereldwijd koploper in gezonde en duurzame voeding’ zoals het persbericht pretendeert.
Die kans is er wel degelijk, maar daar is een andere koers voor nodig. De afgelopen jaren zagen we belangrijke ontwikkelingen en vele drukke bijeenkomsten in het land met grote groepen betrokkenen uit het veld over deze thema’s. Natuurinclusieve landbouw, korte ketens, gezonde bodems, een vitaal platteland en vele andere onderwerpen die daar aan bijdragen. Meer dan duizend mensen bezochten vorig jaar de tweede Voedsel Anders conferentie, een groot aantal maatschappelijke organisaties uit Nederland en Vlaanderen onderschrijven het Voedsel Anders Manifest.
Het vervolg op deze top vraagt om een andere opzet, want echte verandering komt niet van boven maar van onderop. Sociaal ondernemerschap speelt hierbij zeker een rol, maar zonder een medebepalende rol voor boeren en burgers zal een echte systeemverandering niet van de grond komen.
Hier het programma van de top. Eerder maakte ook het Platform Aarde Boer Consument bezwaar tegen de eenzijdige samenstelling van de top.
