VPRO Tegenlicht: de zon is van iedereen

Zonne-energie kan in de huidige energiecrisis voor mensen een geweldige uitkomst zijn. De zon levert in één uur evenveel energie als de hele mensheid in een jaar verbruikt. Waarom óógsten we die dan niet?

Kunstenaar Marjan van Aubel pleit voor een ‘solar democracy’. Op het moment dat zonnetechnologie gekoppeld wordt aan esthetiek en design, ontstaat een heel nieuw perspectief. Tijd voor VPRO Tegenlicht om de spots op het zonlicht te richten.

Samen met vooral vrouwelijke geestverwanten presenteert solar designer Marjan van Aubel (1985) een eerste Solar Biënnale, een zonne-manifest en een installatie op de Dutch Design Week (Eindhoven, 22-30 okt). Voor het laatstgenoemde festival fungeert zij dit jaar als ambassadeur. In 2022 zal in Nederland beduidend meer zonne-energie worden geoogst dan in eerdere jaren. Dat lijkt mooi, maar een fanatieke club zon-believers wil véél verder gaan. De zon is van en voor iedereen, dus laten we lampen produceren die op zon werken, kleding en ramen maken die zon oogsten, gebouwen en geluidsschermen met zonnefolie bedekken en een heuse ‘zonnebeweging’ beginnen.

Hoewel er steeds meer zonnepanelen komen, gaan de gesprekken vooral nog over de techniek erachter, en over de terugverdientijd en het verwachte rendement. Marjan van Aubel en haar mede-oprichter Pauline van Dongen stellen andere vragen: ‘Waarom moet het altijd rechthoekig en enkel in de kleuren zwart en donkerblauw?'

De initiatiefneemsters van de Solar Biënnale en de expositie ‘Energy Show’ (in Het Nieuwe Instituut, Rotterdam) krijgen bijval van oudgedienden Pallas Agterberg en ‘panelenprofessor’ Wim Sinke. Agterberg, challenge officer bij Alliander, ziet innovatie vooral als een sociaal proces. Sinke propageert zonne-energie al tientallen jaren, niet in de laatste plaats als alternatief voor de (torenhoge) gas- en stroomrekeningen. VPRO Tegenlicht toont de onbenutte mogelijkheden van de zon.

Marjan van Aubel (kunstenaar):
Zon is nú al de meest kosten-efficiënte energievorm, maar slechts 1% van de energieopwekking in Nederland richt zich naar de zon!

Pallas Agterberg (challenge officer bij Alliander):
Als solar tech steeds meer onze energie-toekomst wordt, dan willen wij als gebruikers toch tenminste mee kunnen bepalen hoe die toekomst er precies uit komt te zien?

Wim Sinke (professor zonne-energie):
Zonne-energie met een factor tien laten groeien wordt technisch en maatschappelijk gezien uitdagend, maar het is niet onmogelijk.

Solar Pavilion op de Dutch Design Week.
V8 Architects en Marjan van Aubel ontwerpen dit jaar het centrale paviljoen van de Dutch Design Week (DDW). Het Solar Pavilion heeft als doel het opwekken van zonne-energie ervaarbaar te maken voor de bezoekers, zodat het niet alleen als iets functioneels wordt gezien. Het bouwwerk bestaat uit een gebogen dak van gekleurde zonnepanelen, met eronder een intieme ruimte.

VPRO Tegenlicht: De zon is van iedereen, maandag 24 oktober, 20.25 uur, VPRO, NPO 2 en vanaf zaterdag 22 oktober te streamen via vpro.nl/tegenlicht