Grote steden staan vol met moderne flats, kantoren, winkelstraten en oude panden worden voorzien van een modern uiterlijk. Wat 25 jaar geleden begon als een duurzame oplossing met onderhoudsvrije materialen blijkt anno 2018 een onderhoudsprobleem. Nu spreken we over onderhoudsarm, maar iedereen ziet dat deze gebouwen wel degelijk onderhoud nodig hebben. De betonnen gebouwen met kunststof en gemoffeld aluminium puien en gevelbeplating zijn verweerd, de kleuren dof en ze zijn vaak enorm smerig.
Alleen al het reinigen kost jaarlijks vele miljoenen aan water, reinigingsmiddelen en ander materieel om bij de gevels te kunnen komen. Bovendien zijn de gebruikte reinigingsmiddelen niet altijd even milieuvriendelijk. Vervanging kost enorm veel energie en grondstoffen en helpt niet met het terugbrengen van het CO2 gehalte. Ook traditioneel schilderwerk van deze ondergronden is lastig vanwege het gebruik van oplosmiddel houdende verf om een goede hechting te krijgen. Geen goede oplossingen dus, en we willen eigenlijk de materialen zelf zo lang mogelijk goed houden. Er zou toch een manier moeten zijn om de levensduur van ondergronden te verlengen?
Hergebruik of langer gebruik van materialen
Een van degenen die actief deelneemt aan de huidige internationale discussie over duurzaamheid en de ontwikkeling van energiebesparende technologieën is Thomas Rau. Hij stelt dat ‘hergebruik van grondstoffen, met onverminderde kwaliteit, steeds belangrijker wordt in het licht van de steeds schaarser wordende grondstoffen’. Huidige manieren van grondstof herwinning (recycling) zijn vaak gebaseerd op het lineaire model waarin winstmaximering het belangrijkst is. Het behoud van de grondstoffen staat hierbij nog niet echt centraal. Daarom worden waardevolle grondstoffen nog steeds massaal en onherroepelijk vernietigd. Om de uitputting van de aardse hulpbronnen tegen te gaan is het noodzakelijk om grondstoffen te behouden en telkens opnieuw te gebruiken voor nieuwe generaties producten. Dit is alleen te realiseren door maatschappelijke en economische verandering. We moeten van een lineaire naar een circulaire economie met meervoudige waardecreatie.
In een online bibliotheek met materialenpaspoorten (Madaster) staat beschreven welke materialen in een civiel werk zijn gebruikt en in welke hoeveelheden. Belangrijk hierbij is het potentieel voor hergebruik van de diverse materialen en componenten te identificeren. Daarnaast bevatten de materialenpaspoorten informatie over de kwaliteit van de materialen, de locatie en de financiële en circulaire waarde.
Materiaalbehoud door blanke coatings
Eén manier om materialen in gebouwen langer te kunnen gebruiken is coating. Na intensieve samenwerking tussen chemie en praktijk ontwikkelde Recoat blanke coatings op waterbasis met als enige doel langdurige en duurzame bescherming volgens het principe van de ‘groene chemie’. De coatings sluiten nagenoeg alle ondergronden volledig af, waardoor vuil, organisch materiaal en zelfs graffiti nauwelijks kans krijgen zich te hechten. Hierdoor is de coating heel makkelijk te reinigen met water of een biologisch afbreekbaar reinigingsmiddel. Bovendien herstelt de blanke coating de originele kleur en staat van de ondergrond waardoor verweerde ondergronden er weer als nieuw gaan uitzien en dus ook optisch langer mee gaan. Vervanging is overbodig en hoge reinigingskosten zijn verleden tijd.
Als de basis goed is, blijft elk materiaal veel langer in goede staat en is er weinig onderhoud nodig. Het business model is gebaseerd op een duurzaam product met een zeer duurzame werking. Winst maken is hierbij een gevolg van duurzaam en maatschappelijk ondernemen en wordt niet als doel gesteld. De winst wordt gestoken in het ontwikkelen van nog betere producten op een nóg groenere manier.
Een gezondere wereld
Omdat de coatings glad zijn, werken ze vuil- en waterafstotend. Dat kan onvermoede voordelen opleveren. In grote delen van Afrika zijn er onvoldoende sanitaire voorzieningen. En zijn deze er wel, dan laat de hygiëne veel te wensen over. In deze landen ligt de helft van de patiënten dan ook in ziekenhuizen met ziektes die het gevolg zijn van slechte hygiëne.
Ontwikkelingshulp is druk bezig met het bouwen van zo veel mogelijk sanitaire voorzieningen. Beton is hiervan het hoofdbestanddeel, maar deze ondergrond is zo poreus dat ze veel vuil en bacteriën opneemt. Wanneer men het beton echter gaat behandelen met coatings, zal het beton niets meer opnemen en zal het dus veel makkelijker schoon te houden zijn. Dat betekent minder waterverbruik en betere hygiene.
Eindeloze oplossingen
Door dakplaten te coaten gaan de platen langer mee omdat ze erg glad worden en er geen vuilaanhechting meer plaatsvindt. Het schone regenwater kan daarom weer makkelijk hergebruikt worden. In Nederland hebben we al ervaren dat er 20% meer water van een behandeld dak stroomt; een hoop herbruikbaar water dus!
Meervoudige waardecreatie
Bij de ontwikkeling van hun coatings dacht Recoat al een stapje verder. Als de producten makkelijk te verwerken zijn, dan kunnen ze over de hele wereld toegepast worden. Mensen in ontwikkelingslanden kunnen ter plekke worden opgeleid en dan zelf de coatings gaan aanbrengen. Wanneer er genoeg mensen opgeleid worden en men leert over het schoon houden van sanitaire voorzieningen, kunnen de coatings uiteindelijk bijdragen aan een betere volksgezondheid in ontwikkelingsgebieden, minder waterverspilling en mogelijk een extra stukje werkgelegenheid.
Gérard de Bresser is oprichter van Recoat BV en heeft meer dan 35 jaar ervaring in het onderhoudsvak. Gepassioneerd is hij al jaren op zoek naar innovatieve producten om onderhoudskosten op termijn af te laten nemen. Omdat geen product echter helemaal naar zijn zin was, is hij zelf gaan ontwikkelen. Hij wil verandering aanbrengen in de onderhoudswereld en zo veel mogelijk problemen oplossen met zijn coatings waarbij duurzaamheid, milieu en mensen centraal staan.
