Uit onderzoek van Milieudefensie blijkt dat de kabinetten onder Rutte afgelopen tien jaar nauwelijks resultaat boekten op het gebied van klimaat, milieu, energie en natuur. Burgers werden flink op kosten gejaagd terwijl vervuilende bedrijven ontzien werden. Volgens Milieudefensie moet het nieuwe kabinet snel regels opstellen om bedrijven te dwingen hun uitstoot te verminderen, zodat ook zij hun eerlijke bijdrage leveren en klimaatverandering effectief wordt tegengegaan.

Donald Pols, directeur van Milieudefensie: “Onder drie kabinetten Rutte werd verduurzaming op het bordje gelegd van de burger en het MKB. Grote vervuilers konden ongereguleerd hun gang gaan. Dat is oneerlijk en niet effectief. Het is tijd dat de overheid regels opstelt voor bedrijven om hen te dwingen hun uitstoot te verminderen en hen te laten betalen voor hun vervuiling.”

De drie kabinetten onder Rutte lieten een grote vrijblijvendheid zien ten opzichte van grote vervuilers zoals de zware industrie, lucht- en scheepvaart en de vlees- en zuivelindustrie. Dit leidde ertoe dat er vrijwel niets verbeterd is in deze sectoren qua vergroening. Ondertussen werd de burger flink op kosten gejaagd om Nederland te verduurzamen en kreeg ze er weinig groens voor terug.

Burger betaalt

De energiebelasting voor huishoudens is tussen 2009 en 2019 ruim verdubbeld met 136%. Huishoudens betalen relatief veel meer energiebelasting dan grootverbruikers. De zware industrie (staal, olieraffinage, chemie) is grotendeels vrijgesteld van energiebelastingen en van accijnzen voor sectoren als de lucht- en scheepvaart. Deze vrijstelling zorgt ervoor dat de industrie nauwelijks geprikkeld wordt om zijn uitstoot te verminderen.

Uitstoot zware industrie omhoog

De uitstoot van de zware industrie en de lucht- en scheepvaart nam aanzienlijk toe, terwijl de uitstoot van huishoudens en veel MKB-sectoren juist sterk daalde. Reden is dat veel MKB sectoren verplicht zijn door de overheid om energiebesparende maatregelen te nemen. De uitstoot van broeikasgassen daalde tussen 2009 en 2019 met minder dan 1 procent per jaar. Hiermee ligt de Nederlandse uitstootdaling flink onder het Europees gemiddelde. Ook hier heeft de vrijstelling van energiebelastingen gevolgen.

Ook de intensieve landbouw kon ongehinderd doorgaan met het uitstoten van broeikasgassen. Nederland heeft per hectare de grootste veestapel ter wereld en staat boven in de Europese ranglijst wat betreft ammoniakuitstoot. Mede als gevolg hiervan is de kwaliteit van de natuur en het oppervlaktewater dramatisch slecht.

“Business, as usual”

In het rapport “Business, as usual” onderzocht Milieudefensie de uitstoot van broeikasgassen, schone energie, groene belastingen, schadelijke stoffen, natuur, de Nederlandse internationale voetafdruk en het grondstoffenverbruik. Nederland bungelde onderaan Europese ranglijsten bij aanvang van Rutte I en doet dat nog steeds aan het einde van Rutte III.

Milieudefensie roept kiezers op om 17 maart op partijen te stemmen die bedrijven willen reguleren om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan.