Circulaire economie levert veel banen op voor mensen met afstand tot arbeidsmarkt

De inzameling en recycling van afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige lampen (e-waste) levert op jaarbasis 700 FTE aan banen op, waarvan inmiddels ruim een kwart (27%) wordt ingevuld door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit onderzoek van KPMG Sustainability in opdracht van Wecycle, de stichting die de inzameling en recycling van e-waste in Nederland regelt.

Voor Wecycle zijn voor het eerst dat de gezamenlijke inspanningen van producenten, gemeenten, recyclingbedrijven en de overheid in kaart gebracht als het gaat om de effecten op de werkgelegenheid en in het bijzonder de bijdrage die recycling levert aan het 100.000 banenplan van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dit plan moet mensen met een arbeidsbeperking aan werk helpen. Overheid, werkgevers en sociale partners hebben met elkaar afspraken gemaakt met als doel de arbeidsparticipatie onder langdurig werklozen, ongeschoolde jongeren, 50-plussers of mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking te verhogen.

Wecycle liet de effecten op de werkgelegenheid door KPMG Sustainability onderzoeken in de verschillende stappen van het inzamel- en recyclingproces (inzameling, transport, sorteren, handmatig verwerken, bulktransport en mechanische verwerking) uitgesplitst naar de verschillende verwerkingsfracties (beeldbuizen, flatpanels, groot witgoed, klein elektrisch & ICT, koel/vries en lampen). Omdat voor Wecycle naast inzamelen en recyclen, ook de maatschappelijke bijdrage die ze levert een belangrijk thema is, werd gekeken naar de effecten op de werkgelegenheid onderverdeeld in werknemers met en zonder een afstand tot de arbeidsmarkt.

Circulair en sociaal

Uit het KPMG-onderzoek blijkt dat de recycling van e-waste zich niet alleen vertaalt in hergebruik van grondstoffen maar ook in werkgelegenheidsperspectief, zo stelt Jan Vlak, algemeen directeur van Wecycle. “Wij willen samen met onze partners zoveel mogelijk e-waste inzamelen en recyclen tot grondstoffen. Daarbij is ook ons doel deze activiteiten als onderdeel van de circulaire economie  te verbinden met een sociaal rendement. En op die FTE banen kunnen we, zo blijkt uit onze ervaringscijfers, rustig een vermenigvuldigingsfactor van drie zetten als we deze uitdrukken in het aantal mensen dat we weer aan het werk helpen.” Via sorteren en demonteren in een Wecycle Service Center, stromen nu jaarlijks 50 tot 60 mensen door naar de reguliere arbeidsmarkt.

Via een Wecycle Service Center stromen jaarlijks 50-60 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt door naar een reguliere baan. Denk aan langdurig werklozen of mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking. Als gevolg van nieuwe ontwikkelingen in de circulaire economie, zullen de komende jaren de retourstromen via 10 Wecycle Service Centers in Nederland fors toenemen. En daarmee de werkgelegenheid, aldus Wecycle die in Nederland de inzameling en recycling van e-waste regelt.

Effecten werkgelegenheid: inzameling levert meeste banen op, demontage meeste SROI

Het onderzoek toont aan dat Wecycle in totaal 677 FTE bij haar partners creëert. Het aantal (SROI) banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt is goed voor 27% van de gecreëerde werkgelegenheid (182 FTE). Het hoogste aandeel SROI wordt gecreëerd bij het sorteren (44%) en handmatig verwerken (50%) van e-waste. Handmatige verwerking vindt nu plaats bij drie Wecycle Service Centers in Nederland en dat aantal zal het komende jaar verdubbelen. Groot witgoed (zoals wasmachines, vaatwassers en drogers) springt er uit met 326 FTE waarvan 30% SROI (bijna 100 FTE).

Met 3,1 FTE/1.000 ton is de inzameling het meest arbeidsintensief, gevolgd door handmatige verwerking met 1,4 FTE/1.000 ton. SROI wordt het meest gecreëerd bij inzameling (0,9 FTE/1.000 ton), handmatige verwerking (0,7 FTE/1.000 ton) en sorteren (0,4 FTE/1.000 ton). Gemiddeld over alle verwerkingstaken wordt 1,2 FTE ingezet voor de behandeling van 1.000 ton e-waste, daarvan is gemiddeld 0,3 FTE uitgevoerd door werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt. De meest arbeidsintensieve fractie is groot witgoed, ook waar het gaat om SROI.

Circulaire economie zorgt voor banengroei in toekomst

Er zijn nu drie Wecycle Service Centers operationeel waar gesorteerd én gedemonteerd wordt in Dalfsen, Den Bosch en Ede. Er zijn zes locaties waar alleen gesorteerd wordt, te weten Alkmaar, Heerenveen, Heerlen, Nieuwegein en Roosendaal en dit jaar opent een nieuwe locatie in de regio Schiphol. Het doel is dat vanaf begin 2018 ook op deze locaties handmatig wordt gedemonteerd. Daarnaast zullen er nieuwe werkzaamheden worden ontplooid, zoals het uitvoeren van steekproeven of het uitpakken van retourstromen.

Jan Vlak: “De recycling van de toekomst is meer en meer geënt op circulair economische afwegingen en activiteiten van individuele producenten. Zij willen in toenemende mate hun eigen producten en componenten retour krijgen, zodat ze deze kunnen verwerken in nieuwe producten. Op die trend haken we met onze Wecycle Service Centers in. Samen met betrokken gemeenten, onze partners en de overheid hebben we met de centers faciliteiten in handen om een extra sociale impuls te geven aan de maatschappij en in het bijzonder een bijdrage te leveren aan de taakstelling die de overheid zich heeft gesteld om 100.000 nieuwe banen te creëren voor mensen die moeizaam aan het werk komen. De cijfers geven onze partners goed inzicht in welke onderdelen van de recycleketen en bij welke afvalstromen de meeste van die banen in de nabije toekomst gecreëerd kunnen worden.”