• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Nederland haalt circulaire doelen niet

31 januari 2023|doorredactie|incirculaire economie

circulaire doelen niet gehaald

Nederland haalt haar zelf gestelde doelen voor de circulaire economie niet, concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving PBL. Het gebruik van de meeste grondstoffen is niet gedaald. Alleen het gebruik van fossiele brandstoffen daalde, maar deze daling was incidenteel door de corona-lockdown.

Om de kabinetsdoelen alsnog in zicht te brengen is meer verplichtend beleid nodig en is het cruciaal dat producten al in de ontwerpfase circulair geschikt worden vormgegeven. De keuze van de Nederlandse overheid voor een gedifferentieerd beleid per productgroep is een stap in de goede richting.

Beleid sluit niet aan op circulaire doelen

Er is een mismatch tussen de gestelde circulaire doelen en het ingezette beleid, schrijft het PBL. Het huidige beleid richt zich vooral op vrijwillige afspraken, zoals het Plastic Pact en ondersteuning van experimentele projecten. Dit is niet afdoende om een transitie te realiseren die het grondstofgebruik radicaal efficiënter maakt. Dat vergt herziening van spelregels, die stevig stuurt op minder, langer en herhaald gebruik van grondstoffen en producten.

De praktijk is echter dat de afgelopen twee jaar juist minder verplichtingen zijn ingesteld. Om van circulariteit ‘het nieuwe normaal’ te maken, geldt nog steeds de aanbeveling uit de vorige ICER dat voor het realiseren van een circulaire economie meer ‘drang en dwang’ nodig is. Bijvoorbeeld verplichte aandelen secundair materiaal in producten en een inputheffing op het gebruik van fossiele grondstoffen voor plastics. Dit kan een serieuze markt creëren voor circulaire producten. Veel circulaire projecten zijn nu nog kleinschalig en breken niet zomaar door.

meewind 23 02

Trends in grondstoffengebruik de verkeerde kant op

Met de huidige trends en het ingezette beleid wordt de door het kabinet beoogde halvering van het abiotische grondstoffengebruik in 2030 niet bereikt. Verschillende grondstoffentrends gaan de verkeerde kant op. Zo zijn de hoeveelheden verbrand en gestort afval in Nederland toegenomen.

Ook zijn de leveringsrisico’s van kritieke grondstoffen toegenomen voor de Nederlandse economie. Dat raakt vooral elektronica en duurzame energietechnologie. Daarnaast is de hoeveelheid plastic verpakkingen de afgelopen jaren toegenomen, en is de gebruiksduur van meubels en kledingstukken afgenomen. Dit is zorgwekkend. Kleding is erg milieubelastend: met slechts 0,5% van het gewicht van het Nederlandse grondstoffengebruik veroorzaakt het ruim 10 % van de totale milieubelasting.

Meer sturen op hoogwaardige benutting van grondstoffen

Een circulaire economie is gericht op substantieel minder en radicaal efficiënter gebruik van grondstoffen. Om dit te realiseren speelt productontwerp een sleutelrol: dat bepaalt materiaalkeuze, levensduur en herbruikbaarheid. Nu belanden nog te vaak waardevolle materialen in de verbrandingsoven, mede door gebrekkig productontwerp. Zo loopt Nederland in Europees verband weliswaar voorop qua recycling (78 % van het afval wordt gerecycled), maar dit bestaat grotendeels uit laagwaardige recycling.

Doordat materiaalstromen niet goed van elkaar gescheiden worden, worden ze alsnog verbrand of laagwaardig toepast in bijvoorbeeld bermpaaltjes. Laagwaardige recycling is een neergaande spiraal. Omdat Nederland circulaire doelen richt op de hoeveelheid ingezameld afval, ontbreken prikkels om afvalstromen zo zuiver mogelijk te houden en hoogwaardig te recyclen, bijvoorbeeld door van een petfles weer een petfles te maken. Sturen op beleid per productgroep kan hoogwaardige recycling ondersteunen.

Hoogwaardige recycling verbetert leveringszekerheid

Grondstoffenvoorziening is een geopolitieke achilleshiel van Europa. Ons continent blijft bovengemiddeld afhankelijk van grondstoffen, ook nu de afhankelijkheid verschuift van Russische olie en gas naar Chinese kritieke grondstoffen voor duurzame energieopwekking.

Leveringszekerheid staat sinds de pandemie en de oorlog in Oekraïne hoger op de politieke agenda. Effectief circulair beleid kan hieraan bijdragen door strategische grondstoffen uit de bestaande voorraad producten en gebouwen (de urban mine) terug te winnen en beschikbaar te houden voor toekomstig gebruik. Dat lukt nu nog maar zelden.

Bovendien zijn producten nu vaak niet ontworpen met het oog op toekomstige terugwinning van materialen voor hoogwaardige toepassing, waardoor deze potentiële grondstoffenbuffer verloren dreigt te gaan. Radicaal efficiënter grondstofgebruik verbetert de Europese leveringszekerheid, en circulair productontwerp is een voorwaarde voor toekomstige beschikbaarheid van secundaire materialen. Daarnaast zal nieuwe mijnbouw in Europa nodig zijn om voldoende grondstoffen voor de energietransitie beschikbaar te hebben.

Circulariteit verbindende schakel tussen verschillende milieuproblemen

Het wereldwijde grondstoffengebruik is de afgelopen vijftig jaar verdrievoudigd en zal zonder koerswijziging in de jaren tot 2060 nog eens verdubbelen. Meer circulair produceren en consumeren is een belangrijk middel om negatieve milieueffecten te verminderen en toekomstige grondstoffencrises te beperken.

Beleid voor een circulaire economie slaat meerdere vliegen in één klap, doordat klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en verschillende vormen van milieuverontreiniging nauw verweven zijn met grondstofgebruik. Zo zorgen grondstofwinning en -verwerking voor de helft van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, bijna een derde van de uitstoot van fijnstof en 90 % van de waterschaarste en het biodiversiteitsverlies op land.

EU-voorstellen duurzame producten hebben in potentie grote impact

In het tweede EU-Actieplan voor een circulaire economie kondigt de Europese Commissie verschillende concrete wetgevingsinitiatieven aan. De potentiële impact van deze instrumenten is groot. Ze raken vrijwel alle producten en sectoren. Zo zal onder meer de Ecodesign-richtlijn voor een brede groep producten eisen gaan stellen aan levensduur, en geschiktheid voor hergebruik, reparatie en recycling. Ook komen er standaarden voor een minimumgehalte aan gerecycled materiaal in producten.

Daarnaast werkt de Europese Commissie aan een digitaal productpaspoort om reparateurs en recyclers beter te informeren over de samenstelling en assemblage van producten. Hoeveel impact de nieuwe regels zullen hebben, zal afhangen van de exacte vormgeving die ze de komende jaren krijgen. Het is daarom belangrijk dat de Nederlandse overheid zich hier in Europees verband voor blijft inzetten.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • nul op de meterVerduurzaming per wijk helpt tegen energiearmoede28 maart 2023 - 13:32
  • Duurzaam de week door DDWD Duurzaam De Week Door 1226 maart 2023 - 14:45
  • air pollution EU houdt deur open voor auto’s op e-brandstoffen25 maart 2023 - 13:41
  • wilde bij Pesticiden veranderen gedrag van bijen meer bij warmer weer25 maart 2023 - 10:50
  • duurzaamheidsverslag Duurzaamheidsverslag wordt gemeengoed bij bedrijven25 maart 2023 - 10:39

Inzicht

  • toekomst van ons voedselRegeneratieve landbouw moet concreter en beter meetbaar22 maart 2023 - 15:06
  • agro industrieZorgen groene subsidies voor meer protectionisme?19 maart 2023 - 14:19
  • plastic afval Wat kan ik daar nu aan doen?11 maart 2023 - 10:16

Opinie

  • nieuwe duurzaamheid houdt ons overeind We hebben een nieuwe duurzaamheid nodig4 januari 2023 - 17:01
  • ontmenselijking 2022 het jaar van ontmenselijking11 december 2022 - 11:00
  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
AI klimaatvoorspelling ziet snellere opwarming voorbij 1,5 graad ai klimaatvoorspelling kunstgras Welke ecologische voordelen biedt kunstgras?
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen