De jaarwisseling is traditioneel een moment van voorspellingen en het spotten van trends. Daar komen er altijd wel een paar van uit, al is het maar bij toeval. Maar Trump zit er nog en verwarde mensen, die vorig jaar nog nergens op de radar verschenen, lijken een grotere bedreiging voor de samenleving te worden dan de jongens en meisjes van IS.
Ondertussen sluiten we alweer een warm jaar af met een nieuw record op de warmste oudejaarsdag ooit en stuitert de bitcoin vrolijk verder.
Wie van mij nu een paar opmerkelijk voorspellingen verwacht moet ik helaas teleurstellen. In een wereld die met de minuut complexer wordt vertonen klimaat, economie en samenleving steeds duidelijker symptomen van systemen die als maar verder uit evenwicht raken. Pogingen om die bij te sturen maken grote kans op een heftige en niet te voorziene tegenbeweging.
Tegelijk met het toenemen van de complexiteit concentreert de macht zich steeds sterker in pogingen om het evenwicht te herstellen. Zie de internationale politiek en de economie. Maar hoe harder ze op de waterzak drukken, hoe meer water er uit de gaten spuit.
Als je inziet hoe het fout gaat hoef je geen waarzegger te zijn om te beseffen dat meer van hetzelfde alleen maar leidt tot meer van dezelfde problemen. Kansen op verandering ontstaan juist door het anders te doen.
Anders, dat is dan klein in plaats van groot. Dichtbij in plaats van over de hele wereld. Decentraal en democratisch in plaats van bovenaf gestuurd. Organiseer de economie lokaal en bouw die samen van onderaf op.
Anders is ook divers in plaats van monomaan. De natuur stort in bij gebrek aan diversiteit. Hoe zou een economie die nog maar één verschijningsvorm kent dan stabiel kunnen zijn? Laat regio’s hun economie inrichten zoals die het beste past bij de lokale tradities en omstandigheden. Met een eigen betaalmiddel.
Ik schreef er al vaker over (en blijf dat ook doen) dat lokale organisatie van juistschalige economie zowel de economische als de klimaatcrisis kan helpen oplossen. En met dat uitgangspunt kunnen we meteen aan de slag. Want 2017 was ook het jaar dat we in Nederland aandacht kregen voor de nieuwe economie zoals die is beschreven door Christian Felber. Daarin komen een aantal elementen samen die noodzakelijk zijn om daadwerkelijk de omslag te maken naar een ecologisch, sociaal en economisch stabiele samenleving.
Die elementen zijn een concrete visie op een houdbare economie en samenleving, de instrumenten om die te bouwen en de kritische massa van een netwerk om dat samen met gelijkgestemden toch ieder op zijn eigen manier te doen.
Ik ga er mee aan de slag en nodig jullie van harte uit om mee te doen. Niets doen is geen optie meer en met blijven twijfelen nemen de problemen alleen maar toe. Misschien maken we zo toch nog een trend.
Peter van Vliet