De meeste toepassingen van neonicotinoïden zijn een gevaar voor wilde bijensoorten en voor honingbijen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Europese voedselwaakhond EFSA. Op basis van een beoordeling van meer dan 700 studies naar imidacloprid, clothianidin en thiamethoxam, bevestigt de EFSA dat deze stoffen hoge risico’s voor bijen met zich meebrengen en dat EU-beperkingen die in 2013 zijn ingevoerd, onvoldoende zijn om deze risico’s te beheersen.
Hilde Anna de Vries, campagneleider bij Greenpeace Nederland, zegt daarover: “De bewijslast dat neonicotinoïde bestrijdingsmiddelen een groot risico vormen voor bijen en de gewassen en planten die ze bestuiven, is inmiddels overweldigend. Ook de alarmerende studies over insectensterfte vragen om politieke daadkracht. Minister Schouten moet dan ook niet langer wachten en het voorgestelde EU-verbod op neonicotinoïden ondersteunen als eerste stap om de catastrofale ineenstorting van bijenpopulaties te voorkomen. ”
De duidelijke conclusies van het rapport betekenen niet automatisch dat de stoffen ook verboden worden. EFSA heeft enkel een adviserende functie. In maart 2017 heeft de Europese Commissie wel een voorstel gedaan voor een verbod op de drie neonicotinoïden, uitgezonderd het gebruik ervan in kassen. Nationale regeringen zullen op 22 maart over deze maatregel stemmen, nadat de eerdere stemming in december 2017 werd uitgesteld.
De nu gepubliceerde herbeoordeling van het wetenschappelijk bewijs is het resultaat van de in 2013 ingevoerde – gedeeltelijke – EU-beperkingen op het gebruik van de drie neonicotinoïde bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Het volgt vijf eerder gepubliceerde EFSA-rapporten uit 2015 en 2016, die consequent wijzen op de gevaren die deze bestrijdingsmiddelen opleveren voor honingbijen en wilde bijen.
Gedetailleerde conclusies
EFSA benadrukt dat de beschikbaarheid van een grote hoeveelheid nieuwe data en de eigen richtlijnen om de risico’s van pesticiden voor bijen vast te stellen, zorgt voor gedetailleerde conclusies. Volgens middelenspecialist José Tarazona van EFSA variëren de bevindingen afhankelijk van de bijensoort en de toepassingsmethode van de neonicotinoïden.
‘Er zijn toepassingen met een laag risicoprofiel. Maar voor alle drie onderzochte stoffen geldt dat er een risico is voor de gezondheid van bijen. Dat bevestigt deze studie’, aldus Tarazona in het persbericht van EFSA.
Lees ook:
Neonicotinoiden en fipronil vormen systemische bedreiging voor bijen én mensen
Bewijs voor bijensterfte is geleverd
Meer over bijensterfte op Duurzaamnieuws