Bedrijven hebben in 2021 fors meer geïnvesteerd in innovatieve milieuvriendelijke technieken en bedrijfsmiddelen die in aanmerking komen voor belastingvoordeel. Dit blijkt uit het jaarverslag MIA/Vamil dat de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) publiceert. Dit jaarverslag geeft een beeld van innovatieve milieuvriendelijke technieken en middelen waarin bedrijven in 2021 met fiscaal voordeel van de MIA/Vamil hebben geïnvesteerd en hoeveel er is geïnvesteerd in verschillende branches.
De overheid wil investeringen in innovatieve bedrijfsmiddelen stimuleren. Via twee fiscale regelingen maakt de overheid het investeren in innovatieve milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen extra aantrekkelijk: Milieu-investeringsaftrek (MIA) en Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil).
Meer duurzame investeringen
In totaal hebben in 2021 14.000 ondernemers aanvragen ingediend. Er is in totaal over een investeringsbedrag van bijna 3.5 miljard euro MIA/Vamil aangevraagd. Dit is een stijging van 24% ten opzichte een jaar eerder. Het totaalbedrag dat ondernemers via belastingvoordeel met de MIA/Vamil ontvangen komt in 2021 naar verwachting uit op 119 miljoen euro. Dit netto fiscale voordeel was in 2020 nog 90 miljoen euro (een stijging van ruim 30 procent).
Milieulijst
Basis van de regelingen is de zogenoemde Milieulijst, een lijst met ruim 300 bedrijfsmiddelen en investeringen die in aanmerking komen voor fiscaal voordeel met de MIA/Vamil. Voorbeelden zijn investeringen in circulair bouwen, slimme afvalbakken voor buiten ter voorkoming van zwerfafval, software voor registratie en analyse van voedselverspilling en duurzame paardenstallen. De Milieulijst wordt jaarlijks aangepast door RVO. Of een bedrijfsmiddel nieuw op de Milieulijst verschijnt, hangt af van verschillende criteria: een bedrijfsmiddel moet een aanzienlijke milieuverdienste hebben (boven de wettelijke norm) en ook innovatief zijn (en daarmee vaak duurder ten opzichte van het gangbare alternatief in de branche).
Grote groeier in 2021: circulaire economie
Grote groeier in 2021 is het onderdeel circulaire economie (CE), met bijna drie keer zoveel gemelde investeringen ten opzichte van 2020. Circulair produceren en CO₂-reductie krijgen bij ondernemers steeds meer aandacht. In 2021 is de Milieulijst voor CE flink uitgebreid (147 CE-gerelateerde bedrijfsmiddelen in 2021 tegenover 93 in 2020). Circulaire economie op de Milieulijst draagt bij aan technieken en bedrijfsmiddelen die gericht zijn op onder meer hergebruik en recyling. Denk aan: het slimmer maken en slimmer gebruiken van producten en grondstoffen (refuse, rethink, reduce) en levensduurverlenging van producten (reuse, repair, refurbish, remanufacture, repurpose). Voorbeelden zijn apparatuur voor recycling, productieapparatuur waarmee grondstoffen kunnen worden bespaard en oplossingen voor afval(water)inzameling en -verwerking. Binnen het onderdeel circulaire economie lieten vooral investeringen in circulaire woningbouw en circulaire bedrijfsgebouwen een grote groei zien.
Ruim 1 miljard euro investeringen in circulaire economie
Op basis van de Milieulijst 2021 groeide het totaal gemelde investeringsbedrag binnen het thema circulaire economie tot 1.085 miljoen euro. Dit is bijna eenderde van het totaal gemelde investeringsbedrag op grond van de Milieulijst 2021. Het netto belastingvoordeel op investeringen op het onderdeel circulaire economie komt daarmee op bijna 45 miljoen euro. Dit is een stijging van bijna 150 procent ten opzichte van het netto fiscaal voordeel op grond van de Milieulijst 2020, goed voor 38% van het totaal berekend fiscaal voordeel in 2021 van alle gemelde investeringen op grond van de Milieulijst 2021 (totaal: 118,7 miljoen euro).
Hoe werkt het fiscale voordeel?
De Vamil biedt de mogelijkheid tot 75 procent van een investering op een willekeurig moment af te schrijven. Door af te schrijven in het jaar waarin dat het beste uitkomt, vermindert de fiscale winst. Ondernemers hoeven in het jaar dat zij meer afschrijven minder inkomsten- of vennootschapsbelasting te betalen. Met de MIA profiteren ondernemers van een extra aftrekmogelijkheid van de fiscale winst. De aftrekpercentages voor de MIA in 2021 bedroegen 13,5%, 27% en 36% (deze zijn voor 2022 verhoogd tot maximaal 45% ). Als een ondernemer naast de Vamil ook gebruik kan maken van de MIA kan het netto voordeel vanaf 2022 oplopen tot ruim 14 procent van het investeringsbedrag.
Andere branches
Duurzame mobiliteit en landbouw blijven belangrijke pijlers in het totaal aan milieu-investeringen. Voor duurzame mobiliteit zijn minder meldingen binnengekomen, maar het totaalbedrag aan belastingvoordeel voor ondernemers is nagenoeg gelijk gebleven. Wat betreft de landbouwinvesteringen valt op dat er minder is geïnvesteerd dan in 2020. Dit heeft mogelijk te maken met de stikstofmaatregelen en de gevolgen van de coronacrisis, waardoor het investeringsklimaat in 2021 minder aantrekkelijk was. Desondanks blijft verduurzaming en innovatie in de landbouw een belangrijk onderdeel waar jaarlijks MIA/Vamil-steun naartoe gaat.
Uitvoering
Het ministerie van lnfrastructuur en Waterstaat en het ministerie van Financiën zijn verantwoordelijk voor de MIA/Vamil-regeling. De Belastingdienst en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voeren de regelingen uit. RVO ondersteunt de regeling met onder andere een helpdesk, technische controles van de meldingen, technisch inhoudelijke advisering van de Belastingdienst en de coördinatie van voorstellen voor de Milieulijst. De Belastingdienst besluit over de toekenning van MIA en/of Vamil.
Nieuwe aanvragen 2022
In december 2021 is de nieuwe Milieulijst 2022 gepubliceerd. Met daarin opgenomen nieuwe milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen en technieken. Aanvragen voor 2022 zijn het hele jaar mogelijk via RVO.