We kennen de problemen met mensenrechten vooral uit de textielketens. Maar ook de arbeidsomstandigheden in andere ketens staan onder druk, zoals in de tomatenketen. Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) en de FNV gaan onderzoek doen in de productieketen van de ingeblikte tomatenhandel. Het onderzoek richt zich op Italië, een belangrijke leverancier van tomaten. Doel is om eind juli in kaart te hebben welke specifieke risico’s op schendingen van mensenrechten zich in de tomatenketen voordoen en welke verbeteringen nodig zijn. Daarbij worden aanbevelingen opgesteld hoe de Nederlandse deelnemers in de keten een positieve verandering in gang kunnen zetten.

Uit verschillende onderzoeken en risicoanalyses komt naar voren dat de tomatenketen een zogeheten hoog-risicoketen is. Jos Hendriks, bestuurder FNV Voedingsindustrie: “We laten de aanvoerketen van ingeblikte tomaten onderzoeken, om vast te stellen met welke risico’s we te maken hebben als het gaat om schendingen van mensenrechten, vakbondsrechten en milieu en wie daarbij betrokken zijn. Maar het belangrijkste komt natuurlijk ná het onderzoek: hoe zorgen we dat de richtlijnen van OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) en Verenigde Naties ten aanzien van mens en milieu worden toegepast bij de teelt, de oogst, het transport en de verwerking van de tomaten?”

Mensenrechten bewaken

Het CBL sluit zich aan bij het belang van het aanpakken van de risico’s. Jennifer Muller, Manager Duurzaamheid bij het CBL: “Nederlandse supermarkten vinden het essentieel dat mensenrechten in de ketens worden geborgd. Het is dan ook belangrijk om mogelijke sociale misstanden in de Italiaanse tomatenketen te onderzoeken en om inzicht te krijgen in het handelingsperspectief van de betrokken partijen. Voor een gedegen onderzoek is samenwerking cruciaal. Wij slaan dan ook graag de handen ineen met de FNV om positieve verandering teweeg te brengen.”

Onderzoek naar aandeel Nederlandse producenten en afnemers

Een belangrijk onderdeel van het onderzoek is het in kaart brengen van het aandeel van de Nederlandse producenten en afnemers in de Italiaanse tomatenketen. Op deze manier kan per onderdeel beter gekeken worden welke stappen kunnen worden gezet om de positie van werknemers te verbeteren. Het gaat onder andere om het onderzoeken van de rol die supermarkten, fabrikanten en organisaties die kwaliteitscertificaten uitreiken, hierin spelen.

IMVO-convenant Voedingsmiddelen

Het onderzoek door het CBL en de FNV naar mogelijkheden om de risico’s in te dammen wordt ondersteund door andere partners in het IMVO-convenant Voedingsmiddelen, namelijk het ministerie van Buitenlandse Zaken en de FNLI. IMVO-convenanten zijn convenanten voor internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen. In het IMVO-convenant Voedingsmiddelen staan afspraken tussen de Nederlandse voedingsmiddelensector, maatschappelijke organisaties, vakbonden en de overheid. De brancheorganisaties moeten ervoor zorgen dat al hun leden risico’s in kaart brengen en aanpakken.