Overal in de wereld verschijnen onverklaarbare hotspots van hittegolven. Het kwik stijgt op die plekken extreem hoog en dat kan niet verklaard worden met de bestaande klimaatmodellen.
Dat de aarde opwarmt, is geen nieuws: 2023 was het warmste sinds het begin van de metingen, en dit jaar doet daar waarschijnlijk nog een schepje bovenop. Reden genoeg voor bezorgdheid, maar temidden van die gestage opwarming ontstaat nog een nieuw fenomeen: lokale, extreme hittegolven die wetenschappers met verstomming slaan. Ze zijn zo extreem dat ze ver buiten het bereik vallen van wat enig klimaatmodel kon voorspellen of verklaren.
“Dit gaat over extreme trends die het resultaat zijn van interacties die we nog niet helemaal begrijpen”, zegt Kai Kornhuber van de Columbia Climate School. “De regio’s worden in die periodes echte broeikassen”
Alle continenten
Kornhuber en zijn collega’s hebben het fenomeen in kaart gebracht. Ze zochten naar gebieden waar de extreme hitte de afgelopen 65 jaar aanzienlijk sneller toeneemt dan de gemiddelde stijging. Dergelijke ‘hotspots’ duiken op alle continenten op – met uitzondering van Antarctica.
Vind jij goede en onafhankelijke informatie over een duurzame en klimaatveilige toekomst belangrijk? En helpt Duurzaamnieuws.nl je daarmee? Help ons dan als ondersteunend lid. Dank je wel.
Liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief.
“In de meeste regio’s warmen de heetste dagen ongeveer even snel op als de typische zomerdagen, en soms zelfs iets trager”, legt onderzoeker Samuel Bartusek. “Maar in de hotspots die we gevonden hebben, warmen die heetste dagen bijzonder snel op. Dat kan om verschillende redenen zijn. Op sommige plekken omdat bepaalde weerpatronen vaker voorkomen die voor hitte zorgen, of omdat een droge bodem de heetste temperaturen aanzwengelt. Het zal belangrijk zijn om die lokale factoren te ontwarren.”
Meer hitte in Europa
De zwaarst getroffen regio’s zijn Centraal-China, Japan, Korea, het Arabische schiereiland, oostelijk Australië en delen van Afrika. Maar het meest intense en aanhoudende signaal komt uit West-Europa, zeggen de onderzoekers. Met name in Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk eisten hittegolven 60.000 doden in 2022 en nog eens 47.000 doden in 2023. De warmste dagen stijgen in Europa twee keer zo snel als de gemiddelde zomertemperaturen.
En het fenomeen houdt aan: in september nog werden records gevestigd in Oostenrijk, Frankrijk, Hongarije, Slovenië, Noorwegen en Zweden. Europa is extra kwetsbaar omdat relatief weinig mensen airconditioning hebben, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de VS.
“Door hun ongeziene aard hebben dergelijke hittegolven meestal grote gevolgen voor de volksgezondheid en kunnen ze rampzalig zijn voor de landbouw, begroeiing en infrastructuur”, zegt Kornhuber. “We zijn er niet op voorzien, en mogelijk kunnen we ons ook niet snel genoeg aanpassen.”
