Experts benadrukken het belang van cultuur voor ontwikkeling en doen een oproep om kunst en cultuur niet te vergeten in de Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties die na 2015 de Millenniumdoelstellingen zullen vervangen. "In moeilijke economische tijden biedt cultuur een oplossing om de sociale cohesie te versterken."
Tijdens het derde Unesco-wereldforum over Cultuur en de Cultuursector eind vorige week in Firenze kwamen vertegenwoordigers van verschillende landen samen om te praten over de bijdrage die cultuur kan leveren aan een duurzame toekomst, via tewerkstelling, economische groei en innovatie.
Het cultuuragentschap van de VN berekende dat de wereldwijde handel in culturele goederen en diensten de laatste tien jaar verdubbelde en vandaag goed is voor 620 miljard dollar, al is er enige onenigheid over dit cijfer.
Naast het financiële aspect staat cultuur vooral voor sociale integratie en rechtvaardigheid, vertelde Unesco’s directeur-generaal Irina Bokova in het Palazzo Vecchio in Firenze.
Investeren
"Landen moeten in cultuur investeren met dezelfde vastberadenheid waarmee ze in nieuwe energie of innovatieve technologieën investeren", zei Bokova. "In een moeilijke economische omgeving moeten we net kijken naar de activiteiten die de sociale cohesie versterken en op dit vlak biedt cultuur een oplossing."
Tijdens het forum wilde de sector aantonen dat cultuur een belangrijke bijdrage kan leveren aan de verwezenlijking van verschillende ontwikkelingsdoelen, waaronder het beëindigen van extreme armoede, basisonderwijs voor iedereen, gendergelijkheid en een duurzame manier om met het milieu om te gaan.
Een van de conclusies was dat veel regeringen onvoldoende investeren in culturele en creatieve sectoren zelfs wanneer deze hun waarde hebben bewezen.
Daarom roepen experts in de Florence Declaration op om culturele doelen te integreren in wat de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) moeten worden die na 2015 de Millenniumdoelstellingen vervangen.
Reggae en rasta
Lloyd Stanbury, een Jamaicaanse advocaat uit de muziekindustrie, toonde onder meer aan hoe in het geval van Jamaica "reggae en rasta op de wereldkaart werden gezet en de overheid op dit moment nadenkt over de verschillende mogelijkheden die er zijn om juist meer in cultuur te investeren."
Stanbury hield een pleidooi om kunstonderwijs dezelfde status te verlenen als de traditionele opleidingen en "studenten niet het gevoel te geven dat ze minderwaardig zijn omdat ze kiezen voor een tekenopleiding in plaats van voor wiskunde."
In sommige ontwikkelingslanden wordt kunst niet als een echte industrie gezien, "en dat moet veranderen", zei hij. "In deze landen heeft de muziek- en entertainmentsector vaak niet de meest harmonieuze relatie met de regering, vooral niet als er sprake is van corruptie bij de overheid, iets waar kunstenaars hun mond niet over houden in hun werk."
Succesverhaal Santa Fe
Voor de meeste regeringen komt cultuur binnen de ontwikkelingsagenda na gezondheidszorg, sanitaire voorzieningen, elektriciteit voor iedereen, infrastructuur en transport. Maar toch kan ook cultuur een wezenlijke bijdrage leveren inzake armoedebestrijding en vredesopbouw, en zorgen voor meer jobs, zeggen experts.
Peter Ives, burgemeester ad interim van Santa Fe in New Mexico, legde uit hoe zijn stad geïnvesteerd heeft in kunst door 1 procent van de hotel- en toerismebelasting rechtstreeks aan de sector toe te wijzen. "Santa Fe heeft nu meer culturele activa per hoofd van de bevolking dan welke stad in de Verenigde Staten ook."
De Kunstcommissie die door de burgemeester werd aangesteld, zorgt er ook voor dat het beleid streeft naar artistieke ontwikkeling voor de hele gemeenschap. "Binnen dit beleid hebben we gestreefd naar een integratie van alle bevolkingsgroepen, iedereen brengt zijn creatieve talenten mee", zei Ives.
Het resultaat in Santa Fe is alvast dat de stad meer schrijvers, kunstenaars en ook toeristen heeft aangetrokken vanwege de groei van musea, voorstellingen en kunst in de stad.
Soortgelijke succesverhalen lijken dan misschien vergezocht voor landen die geteisterd worden door armoede en conflict, toch benadrukken de experts dat met name geweld tussen gemeenschappen net afneemt wanneer mensen aangemoedigd worden om kunst te produceren over hun leven. Onder meer films maken of literaire festivals organiseren verhoogt het gevoel van nationale trots en samenhang.
"Cultuur is een motor voor duurzame menselijke ontwikkeling", zei Frederic Jacquemin, directeur van de Belgische organisatie Africalia, die financiële en technische ondersteuning geven en zo streven naar een klimaat waarin culturele activiteiten in Afrikaanse landen alle kansen krijgen.
A. D. McKenzie
