Nederland moet over vijf tot tien jaar wereldwijd de onbetwiste koploper zijn in gezonde en duurzame voeding. Samen met de landbouw, de voedingsmiddelenindustrie en kennisinstellingen wil het kabinet dat Nederland voorop loopt met innovatieve, gezonde producten met meer groente en plantaardige eiwitten. Dat voedsel moet geproduceerd worden met een zo laag mogelijk uitstoot van broeikasgassen en met het laagste gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en antibiotica. Met de kennis en technologie die daarvoor nodig is, kan Nederland bovendien zijn exportpositie verder versterken.
Dat schrijven staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken) en minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) in een brief over de voortgang van de Voedselagenda die zij mede namens minister Ploumen (Buitenlandse Handel) en staatssecretaris Dijksma (Infrastructuur en Milieu) naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. Het afgelopen jaar heeft het kabinet samen met bedrijfsleven, consumenten en maatschappelijke organisaties verder invulling gegeven aan de Voedselagenda. Op 26 januari 2017 organiseren staatsecretaris Van Dam, minister Schippers, minister Ploumen en staatssecretaris Dijksma samen een Nationale Voedseltop om met het bedrijfsleven en andere betrokken partijen meerjarige afspraken te maken over de transitie van het voedselsysteem.
Verandering van het voedselproces is noodzakelijk omdat de vraag naar eten stijgt door de toenemende wereldbevolking, terwijl het huidige productieproces bijdraagt aan klimaatverandering en leidt tot fors verlies van biodiversiteit. Tegelijkertijd is er een wereldwijde toename van welvaartsziekten die samenhangen met een ongezond eetpatroon. Dat vraagt om een hoogwaardige efficiënte voedselproductie die voldoende eten oplevert en bovendien in balans is met de draagkracht van de aarde.
In de brief geven de bewindslieden een overzicht van de afspraken die het afgelopen jaar zijn gemaakt om te komen tot een veiliger, gezonder en duurzamer voedselsysteem. Daarnaast geeft het kabinet aan welke stappen de komende jaren nodig zijn om de koppositie van Nederland in de voedseltransitie verder te versterken. Het kabinet wil onder andere investeren in innovaties die leiden tot een gezonder voedselaanbod met minder zout, minder verzadigd vet en minder calorieën. Ook zal er gekeken worden naar nieuwe eiwitbronnen zoals zeewier, peulen, bonen en paddenstoelen.
Het kabinet wil verder dat met name jongeren meer groenten en fruit gaan eten. Daarnaast moet gezonde voeding een grotere rol krijgen in de zorg. Met innovatieve instrumenten zoals de voedingsapp moeten consumenten goede en eenvoudige informatie krijgen over de samenstelling en herkomst van voedsel. Bij de productie van voedsel zet het kabinet in op een landbouw en levensmiddelenindustrie die is gebaseerd op duurzame grondstoffen en een gezonde bodem en die rekening houdt met klimaat, dierenwelzijn en biodiversiteit.
Daarvoor moet onder andere worden gekeken naar nieuwe business- en financieringsmodellen om economische drijfveren te verbinden met de grote maatschappelijke uitdagingen. Door de inzet van kennis en innovatie wil het kabinet ook bijdragen aan het uitbannen van honger en ondervoeding in ontwikkelingslanden.
Als onderdeel van de Voedselagenda reserveert staatssecretaris Van Dam vanaf 2017 jaarlijks 20 miljoen euro om veelbelovende innovaties van bedrijven en maatschappelijke organisaties te ondersteunen. Het geld is onder andere bedoeld voor het stimuleren van transparantie in de voedselketen en de groente- en fruitconsumptie door jongeren. Ook wordt er geïnvesteerd in nieuwe eiwitbronnen en duurzamere gewasbescherming en komt er ondersteuning van technische ontwikkelingen op het gebied van ICT ten behoeve van een duurzamere voedselproductie, zoals het gebruik van satellietdata.