[ Update ] De inmiddels dominante BA.2 variant van het coronavirus heeft een nieuw neefje. Die wordt XE genoemd.
Die komt voort uit een combinatie van BA.2 – “stealth Omicron” – en BA.1 – de originele en zeer overdraagbare Omicron-variant van het virus. Het eerste bevestigde geval van XE in Australië werd ontdekt bij een overzeese reiziger die op 9 april positief testte op de subvariant na een landing in New South Wales.
Er zijn geen verdere XE-gevallen gedetecteerd, maar sinds de verplichte negatieve Covid-tests vóór aankomst in Australië zijn opgeheven, geeft dat aanleiding tot bezorgdheid over subvarianten van het virus die in Afrika en Europa opduiken en zich onopgemerkt kunnen verspreiden. Sinds XE op 19 januari voor het eerst werd geïdentificeerd in het Verenigd Koninkrijk, zijn in Engeland meer dan 1.100 gevallen bevestigd.
Dit is wat we tot nu toe al wisten over BA.2:
Het BA.2-virus verspreidt zich niet alleen sneller dan zijn verre neef, het kan ook een ernstigere ziekte veroorzaken en lijkt in staat te zijn enkele van de belangrijkste wapens die we hebben tegen Covid-19 te dwarsbomen , suggereert nieuw onderzoek.
Nieuwe laboratoriumexperimenten uit Japan tonen aan dat BA.2 mogelijk eigenschappen heeft waardoor het net zo in staat is om ernstige ziekten te veroorzaken als oudere varianten van Covid-19, waaronder Delta.
En net als Omicron lijkt het grotendeels te ontsnappen aan de immuniteit die door vaccins wordt gecreëerd. Een booster-injectie herstelt de bescherming, waardoor ziekte na infectie ongeveer 74% minder waarschijnlijk is.
BA.2 is ook resistent tegen sommige behandelingen, waaronder sotrovimab, het monoklonale antilichaam dat momenteel wordt gebruikt tegen Omicron.
En dit schreef The Guardian eerder.
'Stealth' subvariant
Wereldwijd was BA.1 op 25 januari verantwoordelijk voor 98,8% van de gevallen die werden ingediend bij de openbare virus-opsporingsdatabase GISAID. Maar volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) melden verschillende landen recente stijgingen van BA.2.
Naast BA.1 en BA.2 noemt de WHO nog twee andere subvarianten onder de Omicron-paraplu: BA.1.1.529 en BA.3. Ze zijn genetisch nauw verwant, maar elk heeft mutaties die hun gedrag kunnen veranderen.
Trevor Bedford, een computationele viroloog bij het Fred Hutchinson Cancer Center in de VS, heeft de evolutie van Sars-CoV-2 gevolgd. Hij schreef eind januari op Twitter dat BA.2 ongeveer 82% van de gevallen vertegenwoordigt in Denemarken, 9% in het VK en 8% in de VS. Hij baseerde zijn analyse op sequentiegegevens uit de GISAID-database en tellingen van het Our World in Data-project aan de Universiteit van Oxford in het VK.
De BA.1-versie van Omicron was iets gemakkelijker te volgen dan eerdere varianten. Dat komt omdat BA.1 een van de drie doelgenen mist die in een gewone PCR-test worden gebruikt. Gevallen met dit patroon werden standaard verondersteld te worden veroorzaakt door BA.1.
BA.2, ook wel bekend als een 'stealth'-subvariant, heeft niet hetzelfde ontbrekende doelgen. In plaats daarvan volgen wetenschappers het op dezelfde manier als eerdere varianten, waaronder Delta, door het aantal virusgenomen te volgen dat is ingediend bij openbare databases zoals GISAID.
Net als bij andere varianten kan een infectie met BA.2 worden gedetecteerd door thuistestkits voor coronavirus, hoewel ze niet kunnen aangeven welke variant verantwoordelijk is, zeggen experts.
Nog besmettelijker?
Sommige vroege rapporten geven aan dat BA.2 mogelijk nog besmettelijker is dan de toch al extreem besmettelijke BA.1, maar er is tot nu toe geen bewijs dat het vaccinbescherming ontwijkt.
Deense gezondheidsfunctionarissen schatten dat BA.2 mogelijk 1,5 keer meer overdraagbaar is dan BA.1, op basis van voorlopige gegevens, hoewel het waarschijnlijk geen ernstigere ziekte veroorzaakt.
In Engeland suggereert een voorlopige analyse dat de overdracht door huishoudens hoger is bij contacten van mensen die besmet zijn met BA.2 (13,4%) in vergelijking met andere Omicron-gevallen (10,3%) . Het onderzoek vond geen bewijs van een verschil in vaccineffectiviteit.
Een cruciale vraag was of mensen die besmet waren in de BA.1-golf zouden worden beschermd tegen BA.2, zei dr. Egon Ozer, een expert op het gebied van infectieziekten aan de Northwestern University Feinberg School of Medicine in Chicago. Dat was een punt van zorg in Denemarken, waar sommige plaatsen met hoge aantallen BA.1-infecties stijgende gevallen van BA.2 rapporteerden, zei hij.
Als een eerdere BA.1-infectie niet beschermde tegen BA.2, "zou dit een soort golf met twee bulten kunnen zijn", zei Ozer. "Het is te vroeg om te weten of dat gaat gebeuren."
Het goede nieuws, zei hij, was dat vaccins en boosters nog steeds “mensen uit het ziekenhuis houden en voorkomen dat mensen doodgaan”.
