De lekkage van 217 ton stookolie (Heavy Fuel Oil) in de haven van Rotterdam, is een voorbode van een ramp met deze brandstof in het Noordpoolgebied. De lekkage volgde op een aanvaring van een tanker tegen een aanlegsteiger jl. zaterdag 23 juni. “De ramp maakt nog eens duidelijk dat er snel een verbod moet komen van stookolie in het Noordpoolgebied,” zegt Eelco Leemans van de Clean Arctic Alliance.
De grootschalige schoonmaakoperatie die op gang is gekomen, kan dagen zo niet weken duren. Zo’n 800 tot 1.000 vogels, waaronder veel zwanen, zijn inmiddels slachtoffer van de olie. De vogelopvangcentra hebben onvoldoende capaciteit. “In het Noordpoolgebied is een dergelijke reddingsoperatie onmogelijk”, zegt Leemans.
Havens geven geen krimp
De Clean Arctic Alliance heeft het Rotterdams Havenbedrijf eerder dit jaar gevraagd een verbod op stookolie in het Noordpoolgebied te steunen. Ook de Haven Amsterdam en Groningen Seaports kregen deze oproep, tot nu toe nog zonder resultaat. De Clean Arctic Alliance doet nu een klemmend beroep op het Rotterdams Havenbedrijf zich achter het verbod te scharen.
De scheepvaartroutes in het Noordpoolgebied zijn moeilijk bereikbaar en een adequate en tijdige reactie op een stookolielekkage is in het Noordpoolgebied niet mogelijk. Bestaande middelen en apparatuur, zoals nu in Rotterdam meteen voorhanden, zijn niet geschikt voor de ijzige omstandigheden in de Noordelijke IJszee. De technologie om olie onder dergelijke omstandigheden op te ruimen is nog experimenteel en slechts zeer beperkt beschikbaar. Ook zijn er geen geschikte locaties om opgeruimde olie op te slaan en opvangcentra voor vogels en wildlife ontbreken. Een waarschijnlijk scenario is dat de olie zich hecht onder het drijvende zeeijs en zo overal terecht kan komen en op onverwachte plekken schade aanrichten. Stookolie wordt in de koude poolzee zeer langzaam afgebroken. Een olieramp met stookolie zou langdurige en vernietigende effecten hebben op de inheemse bewoners van het Noordpoolgebied, hun leefomgeving en de mariene ecosystemen waarvan ze afhankelijk zijn.
“De toenemende scheepvaart door de Noordpoolroutes zorgt niet alleen voor meer uitstoot van roet, maar vormt ook een groot risico op een olieramp” zegt Eelco Leemans, “Een verbod op stookolie in Arctische wateren is de eenvoudigste en beste manier om het risico van een olieramp te verkleinen”. Een groeiende groep bedrijven, wetenschappers en organisaties heeft inmiddels de Arctic Commitment ondertekend en daarmee opgeroepen tot een verbod op stookolie in de Noordpoolroute. Ook IJslandse havens en de haven van Bremen hebben zich achter dit initiatief geschaard. “De Nederlandse zeehavens hebben ambities met verduurzaming, daarom is het een logische stap als zij de Arctic Commitment ondersteunen”.